choroszy 8

98

Rys. 4.10. Zastosowanie baz zastępczych podczas frezowania rowka w kształcie jaskółczego ogona

cjalnie do wykonania przedmiotu. Na przykład przy frezowaniu rowka w kształcie jaskółczego ogona w celu uzyskania żądanego przez konstruktora wymiaru a (rys. 4.1 Oa) byłoby wskazane posługiwać się bazą właściwą B, zgodną z bazą konstrukcyjną. Pozwala to bowiem wykorzystać przy obróbce całą tolerancję wymiaru a. Takie rozwiązanie wymaga jednak dość złożonego i niewygodnego w obsłudze przyrządu, z dociskiem do płaszczyzny B (rys. 4.1 Ob). W praktyce wymiar a osiąga się w tym wypadku w dwóch zabiegach. Najpierw obrabia się powierzchnię B na wymiar b wystawiony od bazy zastępczej C (rys. 4.10c), a następnie wykonuje się rowek w kształcie jaskółczego ogona, utrzymując wymiar c poprowadzony od bazy zastępczej (rys. 4.1 Od). Wymiar a otrzymuje się w tym wypadku jako wymiar zamykający łańcucha wymiarowego b-c-a=0 czyli a = b-c. Ponieważ tolerancja wymiaru zamykającego jest równa sumie tolerancji wymiarów składowych T_a = T_b + T_c, zatem dokładność wymiaru b i c trzeba znacznie zwiększyć, mimo że nie jest to potrzebne do prawidłowego działania mechanizmu. Niekiedy zacieśnienie tolerancji może być tak duże, że zastosowany sposób obróbki może okazać się niewystarczający i trzeba przejść do obróbki bardziej dokładnej lub skorygować konstrukcję obrabianego przedmiotu w taki sposób, aby nie

Rys. 4.11. Zastosowanie baz zastępczych podczas frezowania wycięcia w płytce