choroszy4

164

W tulejach zaciskowych (rys. 5.120) siła poosiowa, pochodząca od skrawania, dociska tulejkę sprężynującą 1 w głąb gniazda stożkowego i powoduje zakleszczenie jej sprężynujących połówek na walcowym chwycie narzędzia 2. Aby zwiększyć jeszcze przenoszony moment, płaskie ściany otworu tulei obejmują płetwę 3 chwytu walcowego. Tulejami tego typu posługujemy się, gdy brak miejsca nie pozwala na użycie oprawek sa-mośrodkujących o znacznie większej średnicy zewnętrznej niż wrzeciono wiertarki.

Oprawki zaciskowe nie mogą przenosić zbyt dużych momentów obrotowych, bo brak w nich elementu obejmującego zabierak chwytu. Ogólny pogląd na budowę i sposób działania daje rysunek 5.121. Zakończony chwytem stożkowym korpus oprawki 1 mieści w swym wewnętrznym stożku tulejkę rozprężną 2, której zaciśnięcie na wiertle 3 następuje przez dokręcenie pierścieniowej nakrętki 4.

Najbardziej rozpowszechnione jest mocowanie narzędzi o chwytach walcowych za pomocą oprawek samośrodkujących o dwu lub trzech szczękach ze względu na to, że

Rys. 5.122. Oprawka samośrodkująca

zakres średnic, jakie mogą one uchwycić, dochodzi w większych oprawkach do kilkunastu, w mniejszych zaś do kilku milimetrów.

Działanie trójszczękowej oprawki (rys. 5.122) polega na tym, że zewnętrzny pierścień karbowany 3. który daje się przekręcać dookoła osi pionowej ręcznie albo za pomocą klucza 2, ściąga razem lub oddała trzy skośnie ustawione szczęki 4 za pośrednictwem gwintowanego pierścienia, do którego jest przytwierdzony. Zewnętrzna strona każdej szczęki jest zaopatrzona w rowki wchodzące w gwint pierścienia. Siła zacisku narzędzia 1 w trój szczękowych oprawkach jest znaczna, tak że może przenosić całkowicie moment pochodzący od skrawania. Jest to również ich ujemną stroną, ponieważ z czasem ucierpieć na tym musi dokładność środkowania.

Gdy wykonuje się dokładne lub gwintowane otwory na wiertarce o jednym tylko wrzecionie, należ"; przepuszczać kolejno przez otwór narzędzia różneg: typu, jak wiertła, rozwiertaki, gwintowniki i inne podobne. W takich przypadkach staje się konieczne użycie oprawek szybko mocujących. Powodują one skrócenie - w porównaniu z oprawkami lub osadzaniem narzędzia wprer w gnieździe wrzeciona - czasu na działania przygotowawcze przed rozpoczęciem obróhŁ przez kolejne narzędzia.

Istnieje wiele konstrukcji takich oprawek. Opierają się one na stosowaniu kilki wymiennych tulei o jednakowych wymiarach zewnętrznych i kształcie, które osadzi się na czas trwania operacji na chwytach narzędzi, jakimi zamierzamy się posługiwać Przesuwając osiowo po oprawce gładkie elementy w kształcie pierścieni, możemy sprzęgać wymienne tuleje wraz z narzędziami z wrzecionem wiertarki w czasie jego ruch-