choroszy17

317

........

Wiertło działowe (rys. 15.69) ma w części roboczej kształt lekko zbieżnego stożka ze zbieżnością ku chwytowi od 0,03 do 0,05 mm na 100 mm długości. Z tego stożka wycięto prawie całą górną połówkę oraz część dolnej pobocznicy z jednej strony. Część robocza przechodzi w walcowy trzpień znacznej długości, który spełnia również rolę uchwytu. Główna i poboczna krawędź skrawająca znajduje się od czoła wiertła; pierwsza prostopadle do osi wiertła, a zatem i do kierunku posuwu, druga nachylona pod kątem 10°. To prostopadłe położenie głównej krawędzi skrawającej zapewnia spokojną pracę wiertła działowego i wskutek braku bocznych sił - znaczną dokładność. Aby zapobiec zbaczaniu, krawędź skrawająca przekracza położenie środkowe zarówno w kierunku pionowym o 0,5 mm, jak i poziomym o 0,5 do 0,8 mm. Kąt przyłożenia głównej krawędzi skrawającej wynosi od 8° do 10°, kąt natarcia jest równy zeru, zatem kąt skrawania wynosi tu 90°. W celu wygładzania ścian otworu stwarza się przez wklęsłe ze-szlifowanie górnej powierzchni części roboczej drugą krawędź poboczną równoległą do osi wiertła.

Wiertło działowe pracuje z płaszczyzną natarcia zwróconą ku górze. Przed rozpoczęciem wiercenia wiertłem działowym należy wywiercić otwór na głębokość około jednej średnicy i zatoczyć dokładnie na wymiar średnicy wiertła. Do prowadzenia służy łyśinka pod wzdłużną krawędzią pomocniczą oraz część obwodu walca (ściślej mówiąc stożka), jaka pozostała po ścięciu płaszczyzną pod kątem 30°. Posuw w czasie pracy wiertła działowego przyjmuje się w zakresie od 0,01 do 0,03 mm/obr dla średnic mniejszych od 15 mm i od 0,04 do 0,08 mm/obr dla średnic większych od 15 mm. Prędkości skrawania dla wierteł ze stali szybkotnącej są zawarte w przedziale od 10 do 18 m/min. Ponadto należy często wysuwać wiertło z otworu, aby je ochłodzić i usunąć wióry.

Ulepszoną konstrukcją wiertła działowego jest wiertło wrzecionowe, zwane również lufowym. Ma ono, podobnie jak poprzednie, jedno ostrze skrawające od czoła (rys. 15.70), lecz ostrze składa się z dwóch krawędzi skrawających nachylonych względem