349
e) łatwość obsługi przeciągarek, co umożliwia zatrudnienie do tej operacji pracowników o niższych kwalifikacjach.
Ujemną stroną przeciągania jest natomiast wysoki koszt przeciągacza, brak możliwości obróbki otworów ślepych i duże siły skrawania, które mogą spowodować odkształcenia przedmiotu (zwłaszcza cienkościennego).
Przed przeciąganiem otwór należy wykonać wstępnie za pomocą wiercenia lub pogłębiania z dokładnością nie mniejszą niż 11 klasa ISO, w celu dobrego prowadzenia przeciągacza. Naddatek na przeciąganie w otworach wstępnie wierconych wynosi od 0,3 do 1 mm na średnicy dla otworów o wymiarach od 10 do 50 mm i od 1,0 do 1,2 mm dla średnic większych od 50 mm.
Przeciąganie umożliwia osiągnięcie dokładności od 6 do 8 klasy ISO i chropowatości powierzchni odpowiadającej parametrowi Ra = od 2,5 do 0,16 pm.
Zbliżonym do przeciągania sposobem obróbki otworów'jest przepychanie. Przepy-chacze swym wyglądem przypominają przeciągacze z tą różnicą, że ich długość jest stosunkowo nieduża. Nie powinna ona bowiem przekraczać 15-krotncgo najmniejszego wymiaru poprzecznego. Warunek ten wynika przede wszystkim z charakteru pracy narzędzia, które podczas pracy jest ściskane i wybaczane w przeciwieństwie do przeciągacza, który jest rozciągany.
Ze względów ekonomicznych zaleca się stosowanie szlifowania do obróbki otworów o średnicach większych niż 60 mm. Wówczas bowiem uzyskanie dostatecznej wartości prędkości skrawania zapewniają zwykłe szlifierki do otworów. Szlifowanie otworów o mniejszych średnicach wymaga natomiast szlifierek specjalnych, w których prędkości obrotowe wrzeciona dochodzą do 100000 obr/min. Wskutek trudności konstrukcyjnych oraz konieczności zapewnienia takiej sztywności małych wymiennych wrzecionek, aby jej wpływ na dokładność obróbki był znikomy, stosowanie szlifierek specjalnych jest kosztowne. Niekiedy jednak szlifowanie otworów jest niezbędne. Dotyczy przede wszystkim obróbki:
a) przedmiotów o twardości większej niż 35 HRC,
b) odlewów o nierówmej twardości,
c) zmierzającej do poprawienia osi otworu źle wykonanego przez rozwiercanie,
d) otworów' o dokładności odpowiadającej 5 klasie ISO.
W najbardziej rozpowszechnionym
y/7/////////A_ | ||
— |
• -'W ■■ W, | |
■ | ||
V////////////. |
Rys. 16.13. Szlifowanie otworu
sposobie szlifowania przedmiot zamocowany w uchwycie samocentrującym obraca się, ściernica zaś osadzona we wrzecionie wykonuje zarówno obrotowy ruch roboczy, jak i prostoliniowy posuw (rys.
16.13). Nie jest to jednak zasada. Jeżeli bowiem mamy do czynienia z krótkimi otworami, to stosujemy szlifowanie przy