choroszyI4

494

Rys. 22.18. Łączenie przez obciskanie lub rozgniatanie wytłoczki

Rys. 22.19. Łączenie tulei z wytłoczką przez rozwalcowanie

Rys. 22.20. Roztłaczanie rury za pomocą trzpienia 1

walcowywania gniazda zaworu przewidzianego do zamocowania we wrzecionie wiertarki. Omawiane połączenia znajdują zastosowanie przede wszystkim w produkcji blaszanych opakowań, osłon lub rur.

Połączenia nitowe uzyskuje się przez plastyczne odkształcenie końców łącznika, zwanego nitem, powodujące zwiększenie jego wymiarów poprzecznych. W budowie maszyn najczęściej stosowane są nity

Rys. 22.21. Rozwalcowywanie gniazda zaworu w kadłubie: lewa strona rysunku - gniazdo przed rozwalcowaniem, prawa - po rozwalcowaniu;

1 - gniazdo zaworu, 2 - kadłub, 3 - rolka narzędzia, 4 - wystające obrzeże gniazda przed rozwalcowaniem

z trzpieniem pełnym, wykonane ze stali, miedzi, mosiądzu i stopów aluminium.

Proces technologiczny połączeń nitowych można podzielić na trzy etapy.

W pierwszym wykonujemy otwory - najczęściej za pomocą wiercenia lub wiercenia i rozwiercania - zachowując luz między otworem a trzonem o wartości od 0,20 mm, dla nitów o średnicach do 6 mm, do 0,30 mm - dla średnic nitów zawartych w przedziałach 10-18 mm. Następnie ustala się przyłącza przez włożenie śrub sczepnych w niektóre otwory szwu nitowego i ewentualnie dociska się złącza za pomocą specjalnych przyrządów i uchwytów. W trzecim etapie zakuwa się nit według schematu pokazanego na rysunku 22.22. Proces ten dla nitów o średnicy poniżej 14 mm odbywa się na zimno, a nity stalowe o średnicy większej od

tej wartości nagrzewa się do temperatury od 1000 do 1100 °C (od 1273 do 1373 K).

Istnieje wiele sposobów wykonania procesu nitowania. W produkcji wielkoseryj-nej i masowej do połączeń nitami średnicy nie większej niż 4 mm stosuje się półautomaty lub automaty. Maszyny te, oprócz wykonania zakuwki, wprowadzają samoczynnie nity do otworów, a niekiedy nawet wykonują te otwory. W produkcji jednostkowej i seryjnej znajdują zastosowanie młotki pneumatyczne lub prasy wyposażone w specjalne przyrządy.