CIMG0135

sam zapis ustawowy; musi być jeszcze dodatkowo dokonana czynno^ cywilnoprawna. Thk się dzieje w przypadku spółek handlowych. Kodeks handlowy przewiduje bowiem, że do uzyskania osobowości prawnej przez spółkę niezbędny jest wpis spółki do rejestru handlowego prowa. dzonego przez właściwy sąd.

Jednak nie wszystkie jednostki organizacyjne posiadają osobowo^ prawną. Na ogół nie posiadają osobowości prawnej jednostki budżeto. we, takie jak, np.:

•    urzędy administracji publicznej,

•    jednostki organizacyjne wojska i policji,

•    jednostki organizacyjne lasów państwowych,

•    sądy,

•    urzędy skarbowe

oraz wiele innych jednostek organizacyjnych, które nie posiadają \ osobowości prawnej dlatego, że nie zostały wydane przepisy szczególne, i które nadałyby tym jednostkom osobowość prawną.

5.2.2. Osoby fizyczne

Pojęcie zdolności prawnej osoby fizycznej oraz zdolności do czynności 1 prawnych tej osoby definiuje kodeks cywilny. Zgodnie z kodeksem cywil- | nym, każdy człowiek od chwili urodzenia posiada zdolność prawną i jest i osobą fizyczną. Zdolność prawna osoby fizycznej oznacza możliwość bycia , podmiotem prawa. Jest ona równa, nie ograniczona i niepodzielna, gdyż I przysługuje każdej istocie ludzkiej, niezależnie od anomalii fizycznych i i psychicznych, a także nie jest uzależniona od rasy, religii i obywatelstwa. | W obrocie nieruchomościami zasadnicze znaczenie ma jednak zdol- I ność osoby fizycznej do czynności prawnych, a nie zdolność prawna tej j osoby. Pełnej zdolności do czynności prawnych nie uzyskuje się z chwi- I lą urodzenia (tak jak zdolności prawnej), ale dopiero po uzyskaniu peł- I noletności. Pozwala ona na uczestniczenie w czynnościach cywilno- I prawnych związanych z obrotem nieruchomościami.

Osoby fizyczne odgrywają istotną rolę w gospodarce nieruchomo- I ściami, gdyż część tych osób jest właścicielami nieruchomości.

5.23. Mienie

Pojęcie mienia definiuje również kodeks cywilny. Zgodnie z kodeksem, mieniem jest własność i inne prawa majątkowe. Należy zwrócić uwagę na to, że mienie jest pojęciem szerszym niż własność i obejmuje również inne prawa majątkowe, takie jak, np., użytkowanie wieczyste, spółdzielcze własnościowe prawa do lokali i inne. W gospodarce nieruchomościami można wyróżnić trzy rodzaje mienia:

•    państwowe,

•    samorządowe,

•    prywatne.

Mienie państwowe jest zdefiniowane w kodeksie cywilnym. Przysługuje ono Skarbowi Państwa lub innym państwowym osobom prawnym (w tym przedsiębiorstwom państwowym). Mienie państwowe jest zatem podzielne. Podzielność mienia państwowego istnieje dopiero od dnia 1 lutego 1989 r. Została wprowadzona po znowelizowaniu art. 128 k.c. (przy następnej nowelizacji art. 128 został wykreślony, ale zapis o podobnej treści zamieszczono w art. 44¹).

Zasada podzielności mienia państwowego ma istotne praktyczne znaczenie. Umożliwia ona bowiem państwowym osobom prawnym, innym niż Skarb Państwa, nabywanie mienia na własność. Przed dniem 1 lutego 1989 r. państwowe osoby prawne nie mogły nabywać mienia na własność, gdyż w wyniku transakcji kupna nieruchomości właścicielem jej stawało się państwo, a państwowa osoba prawna uzyskiwała tylko prawo zarządu. Th poważna niedogodność została zatem zlikwidowana.

Mienie samorządowe jest zdefiniowane w ustawach samorządowych. Przysługuje ono, odpowiednio, gminom, powiatom i województwom lub innym komunalnym, powiatowym i wojewódzkim osobom prawnym. Mienie samorządowe jest zatem, podobnie jak mienie państwowe, podzielne. Zostało ono utworzone z dniem 27 maja 1990 r. (mienie komunalne) i z dniem 1 stycznia 1999 r. (mienie powiatowe i wojewódzkie). Powstało w wyniku przekształcenia części mienia państwowego, na ogół przeznaczonego na cele inne, nie rolne i leśne.

39