Drzewo życia4

ludów słowiańskich jeszcze w początku XX wieku, to bez względu na pochodzenie, musiał mieć dla nich istotne znaczenie, zawierać jakieś ważne prawdy. Jakie? Pytanie to nie doczekało się odpowiedzi.

Dlatego pozostawimy na uboczu naszych rozważań dociekanie genezy mitu ludowego, podobnie jak doszukiwanie się w jego treści różnorodnych i niewątpliwie istniejących wpływów. Pamiętając, że każda kultura, jej poszczególne dziedziny i wytwory mają swoistą strukturę, tej właśnie podstawowej warstwy będziemy poszukiwali w micie. Ona bowiem decyduje zwykle nie tylko o charakterze wytworu (mitu), ale również o zmianach, jakim muszą ulec obce treści napływające z innych układów społeczno-kulturowych. Treści takie są bowiem zazwyczaj w mniejszym lub większym stopniu dostosowywane do wartości kultury macierzystej, do struktury jej wytworów.

Struktura mitu powinna ujawnić nam jego znaczenie ukryte za symbolicznym językiem. W tym celu zaś niezbędna jest analiza występujących w nim postaci, ich charakteru i związków między nimi zachodzących. Prostota, można by rzec sterylność myślowa mitu słowiańskiego, wymaga sięgnięcia do innych wierzeń, podań i legend ludowych, gdyż pojawiające się w nim postacie były najczęściej pojmowane przez społeczności chłopskie w sposób zasadniczo odmienny od naszych

0    nich wyobrażeń. Co więcej, postacie te — w naszym 'wypadku Bóg i Diabeł — chociaż przejęte z religii chrześcijańskiej — zostały potraktowane przez myśl ludową dość dowolnie, uległy licznym przekształceniom

1    deformacjom. Dopiero ujawnienie tych wszystkich momentów pozwoli na podjęcie próby odczytania właściwego sensu mitu oraz poznania, niektórych przynajmniej, zasad działania myśli i wyobraźni ludowej.