DSC00066 (46)

232

4. Gospodarka mineralna ggjjg

40    60    80    100 120    40    60    80    100 120

Rys. 4.1. Zmiany zawartości: azotu, fosforu, potasu i wapnia w liściach jabłoni w okresie wegetacji. (Wg: Togliani i in. 1982. J. Plant Nutr., 15: 605-619, zmodyfikowane)

aktywności metabolicznej komórki • obserwuje się akumulację fosforanów w wakuoli i ich reutylizację w warunkach deficytu w roślinie. W warunkach dużej aktywności metabolicznej znaczna ilość fosforu nieorganicznego (Pi) występuje w cytozolu.

4.1.2. Funkcje fizjologiczne makro- i mikroelementów

Fizjologiczne funkcje makro- i mikroelementów są bardzo różnorodne. Charakteryzując funkcję poszczególnych makro- i mikroelementów można je podzielić na cztery grupy: 1) udział w budowie podstawowych związków organicznych (białek, enzymów i koenzymów, kwasów nukleinowych, fosfolipidów i in.); 2) aktywacja enzymów i modyfikacje właściwości błon komórkowych; 3) uczestnictwo w przekazywaniu sygnałów wewnątrzkomórkowych lub na duże odległości;

4) osmoregulacja w komórkach i organach. Wskazuje to na ich udział w prawie wszystkich procesach życiowych.

W przypadku deficytu któregoś makro- lub mikroelementu charakterystyczne objawy na roślinach pojawiają się wcześniej na liściach młodych lub na wyrośniętych i starzejących się, zależnie od ruchliwości danego pierwiastka, czyli możliwości jego reutylizacji. Niektóre pierwiastki, jak żelazo, miedź czy mangan, raz wbudowane w jakąś cząsteczkę pełnią swą funkcję w takiej postaci przez stosunkowo długi czas. W takich przypadkach na ich deficyt narażone są liście młode, gdyż pierwiastki nie są reutylizowane. Jeśli pierwiastek jest łatwo reutylizowany - przenoszony z liści starych do młodych (np. N, P, K), to objawy braku pojawiają się na liściach starych. Jest to ważna właściwość, dlatego będzie ona omawiana przy każdym pierwiastku.

Funkcje poszczególnych makro- i mikroelementów zostaną przedstawione skrótowo.

I