Hu/ii/bl I
proces rozwoju organizacji
1,1. Luka rozwojowa i H. I. Ansoff uznał przedsiębiorstwo za jedną z najbardziej wpływowych organizacji w historii, a E. Lipiński stwierdził wręcz, Ze jest Ono jednym z największych wynalazków ludzkości. Istnieje wiele powodów, które uzasadniają takie poglądy.
Przedsiębiorstwa są czymś innym dzisiaj, niż były — powiedzmy — w latach pięćdziesiątych czy siedemdziesiątych. Przyczyną tego jest proces rozwoju. Podlegają mu wszystkie organizacje, w tym również, a może przede wszystkim — przedsiębiorstwa.
Pogląd ten nie jest nowy. Już w roku 1906 Johann E. M. Plenge w wykładzie wygłoszonym w Munster, a opublikowanym w Essen, stwierdził, że „organizacje powstają z chaosu, rozwijają się i popadają w chaos" [52, s. 49]. Praktyka wciąż dostarcza dowodów na potwierdzenie tej tezy. Wprawdzie co roku powstaje wiele nowych przedsiębiorstw, ale tylko nielicznym udaje się sprawnie funkcjonować przez wiele lat. Nawet tak renomowana firma, jak Daimler Benz AG, przyznaje, że w jej historii były wzloty i upadki. W USA czas życia przeciętnego przedsiębiorstwa wynosi 6—7 lat. 54% firm nowo założonych działa powyżej 18 miesięcy, a jedynie 25% — ponad 6 lat. W ciągu ostatniego ćwierćwiecza na słynnej liście czasopisma „Fortune" pojawiło się około tysiąca korporacji, z których do dzisiaj istnieje tylko 1/4.
Zjawiska rozwoju występujące w otaczającej nas rzeczywistości należą do najbardziej oczywistych elementów naszego doświadczenia, choć jak dowodzi praktyka, nie zawsze potrafimy je właściwie i w porę interpretować. Charakter rozwoju może być przy tym celowy lub przypadkowy, postępowy albo wsteczny, samoistny bądź wymuszony, ciągły lub skokowy.
13