DSC00213 (11)

Jgnurooy jajniKOW

3) nieczynny hormonalnie łagodny lub złośliwy guz jajnika, któremu towarzyszy nadmierne wydzielanie androgenów przez komórki podścieliska.

siączkowania nie ulega zaburzeniu aż do dnia ’ miesiączki.

Sieczenie

Podstawową metodą leczenia hormonalnie czynnych guzów jajnika jest leczenie operacyjne.

Zmiany hormonalne w okresie okolomenopauzalnB

Pęcherzyki tracą zdolność do osiągnięcia lości, co powoduje, że ciałko żółte jest niewydoln,.^;

%

6. Zaburzenia okresu okołomenopauzalnego i pomenopauzalnego

HpEFINICJE

Naturalna menopauza to ostatnie krwawienie miesiączkowe, po którym przez 12 miesięcy miesiączka już nie występuje, przy czym nie stwierdza się żadnych patologicznych przyczyn tego stanu (definicja WHO, 1996).

Perimenopauza (okres okołomenopauzalny) obejmuje 2-8 lat poprzedzających menopauzę, w których zmiany rytmu miesiączkowania i objawy kliniczne zapowiadają menopauzę, oraz rok po menopauzie.

Określenie premenopauza stosuje się w 2 znaczeniach: dotyczy kilku lat poprzedzających menopauzę albo całego okresu rozrodczego - od 1. miesiączki do meno-pauzy.

wcale nie powstaje. Występują:

1)    niedobór progesteronu oraz hipergonen i niedobór inhibin

2)    niewielkie zmniejszenie wytwarzania ar: nikowych (testosteronu i androsteronu)

3)    istotne zmniejszenie wydzielania androgJ czowych (DHEA)

4)    zmniejszenie wydzielania hormonów osi wej, jeszcze przed początkiem zaburzeń miesiąc^ nia i przed zmniejszeniem wydzielania estro^A

5)    wahania stężeń FSH i estradiolu, sprawiające oznaczanie ma ograniczoną wartość w rozpoznaj! okresu okołomenopauzalnego.

Hobraz

KLINICZNY

'b-opjjJ

^:l%

6.1. Zaburzenia okresu okołomenopauzalnego

Sfizjoiogia

U kobiet w krajach zachodnich menopauza występuje przeciętnie w wieku ~50 lat. Za nieprawidłowe przyjmuje się występowanie menopauzy <40. i >60. rż. Wygaśnięcie czynności jajników po menopauzie jest naturalnym, genetycznie zaprogramowanym procesem fizjologicznym kończącym okres rozrodczy kobiety. Na proces ten składają się: zaburzenia, a następnie ustanie miesiączkowania, objawy wypadowe oraz hipoestrogenizm. U podłoża prze-kwitania leżą zmiany morfologiczne w jajnikach. Liczba pierwotnych pęcherzyków w jajniku zmniejsza się w jednostajnym tempie od dzieciństwa do 40. rż., później maleje gwałtownie wskutek ich przyspieszonej atrezji.

Zmiana rytmu miesiączkowania u kobiet, które dotychczas miesiączkowały regularnie, polega najczęściej na skróceniu cyklu, głównie fazy pomiesiączkowej, o 3-7 dni. U części kobiet po okresie występowania krótkich cykli następuje samoistny powrót do regularnego miesiączkowania, natomiast u pozostałych rytm mie

Ostre objawy okresu okołomenopauzalnego:

1)    krwawienia z macicy

2)    objawy wypadowe (zwane też naczyniom

uderzenia gorąca, którym mogą towarz;

poty, kołatania serca i lęk (nawet napad.

a)    pojawiają się w okresie okołomenop; i gają największe nasilenie w okresie-6 miesięcy do 2 lat po menopauzie. nieją

b)    występują z różną częstotliwością up kobiet — co miesiąc, co tydzień, a ria

c)    nasilają się w godzinach wieczornyr i

d)    znacznie pogarszają jakość życi; aktywność zawodową i powodują be;

e)    w Europie i USA występują u ~75% ko! u kobiet z wcześniej występującym um lub ciężkim zespołem napięcia przedni go, otyłych, palących papierosy i o nisl społeczno-ekonomicznym.

łiowyjJ

tyćzlwfl

mniki)

Inymjji . ■rwszpu zyralaji}

regóbM

ogrania®

)iet, częstą]

K-biąCzW (im statua

Sieczenie i zapobieganie

Większość kobiet w okresie okolomenopauzalnynw wymaga swoistego leczenia. Zaleca się zaprzestanieptkj nia tytoniu, unikanie stresu, zdrową dietę i zwiększ® aktywności fizycznej.

Częstość występowania uderzeńgorącu możnazmtąi szyć, stosując:

1)    estrogeny lub estrogeny z progestagcnnmi - nwj IV.F.6.3

2)    progestageny ogólnie

3)    puroksetynę (12,6-25 mg/d), wenlafaksynę. fluoksetj*

4)    gabapentynę (100 mg/d)

5)    etynyloestradiol w małych dawkach (jako skhl nik doustnych środków antykoncepcyjnych), ztfi wuniem zasad bezpieczeństwa stosowania u ko$ po 46. rż.