DSC00238

j    J^St celobio/.n, S/oiTg reszt celobin/owyeh (ok 1500) tworzy długie łańcuchy,

JRiepionc siłami międzyeząstetykowymi i Wiązaniami wodorowymi w równołeg-I |ę przebiegające pęczki    tniecie. Togo rodzaju hudowu /upewnili celulozie dużą

wytrzymałość mechaniczną. Masa cząsteczkowa celulozy mieści mię w granicach 46*l0⁵-1,7* 10® (w zależności od pochodzenia).

Celuloza jest nierozpuszczalna w wodzie ) rozpuszczalnikach organicznych. Należy podkreślić jej szczególną odporność na działanie różnych odczynników, m.in. rozcieńczonych kwasów. Dopiero bardziej stężone roztwory kwasów hydrnlizują celulozę. Rozpuszcza się ona również w odczynniku Schweitzera lub Cross-Itewana. Wiele gatunków bakterii, grzybów oraz niektóre zwierzęta, np. ślimaki, wskutek posiadania enzymu /?-celulazy są zdolne do rozkładania celulozy i korzystania / niej jako pożywienia.

Ćwiczenie 7.36, Rozpuszczalność celulozy I a) Zbadać rozpuszczalność bibuły lub waty w wodzie.

I b) Rozpuszczalność w odczynniku Schweitzera. Przygotowanie odczynnika; Do 50 ml I 03 M roztworu CuS0₄ dolewuć mieszając 1 M roztwór NaOH do zupełnego I wytrącenia się Cu(OH)_a. Należy unikać nadmiaru NaOM, ponieważ wtedy osad I czernieje: Cu(OH)₂ -+ CuO. Przesączyć osad na sączku, przemyć wodą, zalać 75 ml I 28% roztworu amoniaku w parownicy i rozetrzeć do otrzymania roztworu. Bibuła lub I wata podczas wytrząsania w odczynniku Schweitzera powoli się rozpuszcza. Po I zakwaszeniu kwasem solnym celuloza wytrąca się w postaci kłaczków,

I c) Rozpuszczalność w odczynniku Cross-Bcwiimi. Odczynnik: Rozpuścić 1 g ZnCl₂ I w2,5 ml stężonego (37%) roztworu MCI. Rozpuścić bibułę w tym odczynniku i ponow-I nie wytrącić, dodając równą objętość wody.

Ćwiczenie 7.37. Hydroliza celulozy

I Parę skrawków bibuły zalać 10 ml M₂0 i dodać I ml stężonego roztworu H₂S0₄.

I Wstawić do wrzącej łaźni wodnej na kilkanaście minut Po zobojętnieniu wykonać I próbę redukcyjną na cukry proste (patrz ćw. 7.6 lub 7.8). Próba wypadnie dodatnio,

I ponieważ pod wpływem działania H₂S()₄ celuloza ulega hydrolizie do glukozy.

Ćwiczenie 7.38. Odróżnienie bibuły od papieru gazetowego

] Zasada: Odczyn polega na tym, że papier gazetowy zawiera peniozany (polimery I pentozk które z floroglucyną i MCI dają wiśniowe zabarwienie

I Wykonanie: Kawałek papieru gazetowego zwilżyć kroplą 2% etanolowego roztworu I toroglucyny i kroplą stężonego MCI, Papier /ubarwia się na wiśniowo. Reakcja / bibułą I filtracyjną wypada ujemnie.

I Glikozaminogllkuronoglikany (kwaśne mukopolisacharydy)

I Nazewnictwo tej złożonej grupy heterogłikanów było przez wiele lut nie rozwiązanym | Kernem. Dopiero w 1960 r. Jeanloz zaproponował hardziej racjonalny podział