nię Mony śluzowej. Jeśli ból jest silny, zaleca się leczenie przeciwbólowe wg zasad WHO (rozdz. XIV.B.l).
3. Jeśli podejrzewa się zakażenie, należy pobrać wymaz i rozpocząć leczenie empiryczne antybiotykiem o szerokim spektrum (aminoglikozyd lub cefalosporyna lii generacji). W razie podejrzenia kandydozy jamy ustnej trzeba rozpocząć stosowanie leku przeciwgrzybiczego.
4. W razie niemożności przyjmowania pokarmów doustnie trzeba rozważyć wdrożenie żywienia pozajeli-towego.
Chorym napromienianym z powodu nowotworu obszaru
głowy lub szyi należy:
1) zakazać spożywania alkoholu i palenia tytoniu
2) zalecić stomatologiczne leczenie próchnicy (ekstrakcje zębów powinno się wykonać >10-14 dni przód rozpoczęciem leczenia przeciwnowotworowego)
3) w trakcie radioterapii i po jej zakończeniu (przez >2 tygodnie) zalecić mycie zębów pastą >3 x dz. miękką, regularnie wymienianą szczoteczką i delikatne używanie nici dentystycznej, a także częste popijanie niewielkiej objętości wody i/lub płukanie jamy ustnej 0,9% NaCI, roztworem wodorowęglanu sodu lub płynem zawierającym benzydaminę 4-6 xdz. Nie zaleca się płukania jamy ustnej roztworami chlorheksydyny i alkoholu.
Popromienne zapalenie przełyku występuje często po 2-3 tyg. radioterapii z powodu raka płuca lub przełyku. W toku leczenia dochodzi do uszkodzenia błony śluzowej przełyku z powstawaniem licznych nadżerek.
S obraz KLIN ICZNY
Do objawów popromiennego zapalenia przełyku należą: utrudnione przełykanie, towarzyszący przełykaniu ból, zgaga, nudności i wymioty, a odległym następstwem może być zwężenie przełyku.
U chorych, u których stwierdza się objawy popromienne' go zapalenia przełyku, zaleca się:
1) unikanie pokarmów pikantnych, mocno przyprawionych i suchych
2) dietę płynną (w zależności od nasilenia dolegliwości)
3) inhibitor pompy protonowej lub H2-bloker
4) leki przeciwbólowe wg zasad WHO - rozdz. X1V.B.1. W najcięższych przypadkach należy rozważyć wykona
nie gastrostomii lub żywienie pozajelitowe.
Zapalenie błony śluzowej jolit występuje u S'60'li. oijp, A po napromienianiu obszaru miednicy i jamy lnv,m- J Nasilenie zmian zapalnych zależy przede : ,,J| od dawki i obszaru objętego napromienianiem.
QOBR AZ KLINICZNY
Objawy popromionnego zapalenia błony śluzowuj , obejmują: biegunkę, śluz w stolcu, nudności i s\ J ból brzucha, naglące parcie na stolec, uporczywi* wi ■ J i wzdęcie, krwawienie z dolnego odcinka przewodu i> -J mowego (zwykle niewielkie i samoistnie ustępująt >>
W rozpoznaniu różnicowym należy uwzględnić przyczyny hiegunki (rozdz. III.A.4) i bólu brzucha II1.A.1).
Sieczenie
1. U chorych z objawami popromiennego ZApaluml błony śluzowej jelitu zaleca się dietę ubogorrsztki yą
i ubogotłuazczową. napoje tylko niegazowane, uniknitm produktów mlecznych (z wyjątkiem jogurtów), surowYĆfl owoców i warzyw, alkoholu oraz, palenia tytoniu.
2. Należy zapobiegać odwodnieniu i stosować obiłiww we leczenie biegunki.
3. W razie krwawień z odbytnicy można atosowuć wlufl ki doodbytnicze z suk rabat cm (2 g sukralfatu w gnw A nie w 30-50 ml wody przez cewnik Foleya).
4. W najcięższych przypadkach należy rozważy* • poczęcie żywienia pozajelitowego.
Leki blokujące receptor dla naskórkowego czy mnka '•»[_
stu (vpultTiruil tfroufth /bolor receptor ■- F(tFR)i tj> cotufl symab i panitunuimab, oraz inhibitory kina# tycogyoóg wych wchodzących w skład sitaków sygnałowych aktn wowanych prze/ KOKH. tj. getityiuh i rrluiynib, ińnjli | swoiste działania tue|H>ządanc, kiitir znacząco pogar- 4-ją jakość' życia, ą nawet mogą doprowadzić dc pjHIlwM nia leczenia. I)/iałania te dotyczą w szczególności skory* bowiem niektóro jej komórki iło prawidłowego funkcjutWj wanta wymagają przekazywaniu sygnałów prasa KU Mm Zmiany skórne pojawiają się u 45 100% chorych mujących te leki.
W trakcie przyjmowania ww. leków nuątą się pdiiiwlój grudkowo.plamista uautka, suchość i swędzenie skaty zmiany w obrębie mieszków włosowych uraz walów
2036