DSC00244 (8)

Leczenie nowotworów

6.7. Zaburzenia płodności i laktacji

Zaburzenia płodności po chemioterapii

Częstość występowania i stopień nasilenia zaburzeń płodności zależy głównie od właściwości stosowanych cytn* statyków. Ryzyko działania gonadotoksycznego różnych cytostatyków u kobiet (odsetek kobiet, u których dochodzi do trwałego ustania miesiączek);

1)    ryzyko duże (>80%) - cyklofosfamid, busuUau, iTmj.fą_B łan, chlorambucil, dakarbazyna, prokarbazyrm, ifos-famid, tiotepa, mechloretamina

2)    ryzyko umiarkowane - doksorubicyna, cisplatyna, karboplatyna, cytarabina

3)    ryzyko małe (<20%) - metotreksat, bleomycyna, fluoro* uracyl, aktynomycyna P, merkaptopuryna, win kry* sty na.

Leki te powodują zahamowanie dojrzewania i zmniejszenie liczby pęcherzyków pierwotnych w jajnikach oraz plemników w jądrach. Efekt gonadotoksyczny jest hardziej nasilony u chorych po 40. roku życia oraz otrzymujących większe dawki leków,

Po zakończeniu chemioterapii czynność hormonalna jajników i regularne miesiączki powracają u ~J0% leczonych kobiet. Odsetek mężczyzn odzyskujących płodność jest trudny do określenia. Przebyta chemioterapia nie wpływa na sprawność seksualną i zdolność do odczuwania przyjemności z pożycia płciowego.

Chorzy obu płci, którzy po leczeniu przeciw nowotworowym zachowali płodność, nie powinni planować poczęcia dziecka przez 12 miesięcy, stosując odpowiednią metodę antykoncepcji. Chore na raka piersi nie powinny /uchodzić w ciążę przez 2-3 lata po zakończeniu leczenia, ponieważ w tym okresie dochodzi do większości naw nitów choroby.

W każdym przypadku przed planowaną ciążą należy wykonać badania wykluczające nawrót nowotworu. Ciąża po leczeniu przeoiwnowotworowym nie pogarsza wyników leczenia, natomiast wiąże się ze zwiększonym ryzykiem powikłań (np. poronień, małej musy urod/enio wej). Nie ma jednak danych wskazujących na zwiększone ryzyko zaburzeń rozwojowych lub częstsze wysi«. pnwanie nowotworów u potomstwa kobiet leczonych w przeszłości z powodu nowotworu złośliwego,

uy,    objęłoś/ i mMknknk WM&f P^,J' •

mimmfit uteyinfa    wwik# i '//Wfc ■

ryzyko poronienia    ' ^y\

na białaczki i chłoniak) przed    * \

(luli komórek macimzysłycb    \m

trwałą niepłodność w »ny\m<\Ww.

Zachowania płodności

W«/,y»tU i. h jjj|| w wMm, „r^rmyinym Ł \

WMm    mow/yin    J

formowm* o mMweipi )uvM&wym>k nmkvk h .

ii Mifl ^M> wromw w rolo Hi wykoryJ, ' do 'Mplodobnm po mhońey,mlu IwmiUi,

Karmienia plenią

Karmieni* lOtimltt ,,_rm kol,Im,^ Wm w

|f^a,S ^m,^nk* Orno molu, ot* mtywM 1 ^k." nawrotu ahoroby lub _mmjy f(łk* _w 1

? "i?    * )^u^io,kolwl*k ry/yjklom dla <)/J

ca Komety leczone z    ,

.    ' '• u^Wodo raka piersi, o który* h

stwierdza się nawrotu ini    ,

^    '*•0 nip fj).uy/yIUfJftJłn0W>/l,v/«•,

powinno się zachęcać di. i, ,    .

* mmtnąum no karmienia pwm, Produkt mielca prze/ jedna ,, /. w 1    1 1 im (np, kobiet po oMnuiuni

si) jest wystarcza,ląca. j,_{v m},n. .•    ,

- - ' ^{ł /} talkówii le zaspokoi/

wp potrzeby dziecka. Pr/Mki,! _t ,    ,,

> 1 zony ją cbeoilmerapm l/jol; r

terapia nie imwoduju zme... i i < . ._kll .

... .    .    , ,    ¹ * '-mian w składzie mleka,

W trakcie laktacji in,,.-,,,,, ,    , _lilJu ,

• eozna    */na- wykona/ •• ,

sonograłię piersi, a nn nn./^. i    , ,

..    * 'llfOłlllusiiu piersi z mk⁴ks ■* i. -

mammografię,

Zaburzenia płodności po radioterapii

Zaburzenia płodności po radioterapii mogą wynikać z bezpośredniego uszkodzenia gonad i macicy, ośrod kowego zahamowania produkcji hormonów płciowych (wskutek napromieniania przysadki mózgowej), zaburzeń wzwodu i ejakulacji (w następstwie uszkodzeniu nerwów i naczyń krwionośnych miednicy). Nasilenie wymienionych objawów zależy od dawki promieniowania, a dodatkowo zwiększa się w przypadku równoczesnego stosowa nia chemioterapii oraz u chorych po 40, rż. Jądra są bur dziej wrażliwe na promieniowanie niż jajniki - trwałą niepłodność męską powoduje przekroczenie dawki 2 Qy, podczas gdy u kobiet ten efekt wywiera przekroczenie 12 Gy. Narażenie gonad można zmniejszyć, udpowiednio dobierając pola napromieniania i stosując specjalne osło

2038