DSC00295 (15)

789

Choroby żołqdka

„zczytach fałdów błony śluzowej po nadużyciu alkoholu i piciu spirytusu. Integralność i zdolność jo naprawy błony śluzowej w znacznym stopniu zależy od utrzymania przepływu krwi. Tak jak to wspomniano w części ogólnej podręcznika, samo _niedotlenienie może uszkadzać błonę śluzową,

Bariero

co

Ryc. 18.4. „Dostarczanie" wodorowęglanów do powierzchni błony śluzowej żokjdka

a w stanach uszkodzenia rozległość uszkodzeń jest znacznie mniejsza, jeśli przepływ krwi jest utrzymany. Utrzymaniu przepływu krwi służy m.in. uwalnianie niewielkich ilości histaminy z komórek tucznych sąsiedztwa kapilarów błony śluzowej. Dopiero masywne uwolnienie histaminy działa podobnie do wybuchu granatu wiodąc do zmian krwotocznych (tak się dzieje np. w stanach alergicznych żołądka) i powstania owrzodzeń.

ZAPALENIA (Gastritis)

I Zapalenia błony śluzowej żołądka rozpoznaje się głównie na podstawie uzyskanych endo-skopowo niewielkich wycinków.

Materiały oligobioptyczne są drobne i wymagają dobrego zorientowania w celu uzyskania poprzecznego przekroju przez błonę śluzową. Zorientowanie materiału winno nastąpić w momencie jego pobrania. Dobrze pobrany wycinek endoskopowy z żołądka zawiera całą grubość błony śluzowej aż do muscularis mucosae. Obkurczenie muscularis mucosae sprawia, że powierzchnia błony śluzowej jest kulisto uwypuklona. Biop-tat wyjmujemy pęsetką z końcówki endoskopu i kładziemy powierzchnią błony śluzowej ku górze na drobnym skrawku suchej bibuły filtracyjnej lub na specjalnym krążku mikrogąbki (nie na gazie!). Bibuła wchłonie płyn surowiczy i w ten sposób wycinek przylgnie do niej. Wycinek „przylepiony” do bibuły filtracyjnej wkładamy zaraz do naczynia z utrwalaczem. W naszych warunkach najczęściej jest to 10% zobojętniona formalina. W technikach specjalnych i w badaniach ultra-strukturalnych każdorazowo ustalamy z patologiem rodzaj utrwalacza. Każdy wycinek winien być przesłany w odrębnym naczyńku. Nie tylko zabezpiecza to przed pomieszaniem wycinków, ale też pozwala technikowi histologicznemu na ewentualną reorientację materiału w bloczku parafinowym. W ten sposób unikamy możliwości pomyłek. Wycinek z trzonu żołądka może np. zawierać błonę śluzową typu antralnego. Polip Elstera może wyjątkowo wystąpić nawet w dwunastnicy, a najczęściej związane jest to z zespołem Gardnera, itp. Do oceny zapalenia błony śluzowej żołądka optymalne jest pobieranie co najmniej 4 wycinków (dwa z części antralnej poniżej kąta z krzywizny małej i „całujące” miejsce krzywizny dużej oraz dwa z trzonu żołądka). Jakiekolwiek zmiany ogniskowe winny nas skłonić do pobrania kolejnych wycinków. Chorego to nie boli, a ubytek goi się bardzo szybko.

Termin zapalenie błony śluzowej żołądka -gastritis - nie jest dokładnie sprecyzowany. W zasadzie jest to termin histologiczny, określający błonę śluzową żołądka z naciekiem zapalnym. Proces zajmuje całą błonę śluzową, dlatego nie może być precyzyjnie określony na podstawie oglądania samej tylko powierzchni błony śluzowej w endoskopie. Używane w klinice larga manu określenie gastritis winno być ograniczone do przypadków potwierdzonych histologicznie, a w pozostałych przypadkach wystarczy termin dyspepsja. Stale musimy pamiętać o braku korelacji objawów klinicznych, zmian endoskopowych i obrazu histologicznego, zwłaszcza w przewlekłych zapaleniach żołądka. Klasyfikacja zapaleń błony śluzowej żołądka, przyjęta na Kongresie w Sydney, ukierunkowana jest głównie pod kątem infekcji Helicobacter pylori i wypunktowuje ten niewątpliwie ważny element, jednak kosztem bardziej precyzyjnego określenia typu zapalenia.