W ustawie o rachunkowości zaprezentowano 3 wzory sprawozdania | z przepływu środków pieniężnych:
- załącznik nr 8 - dla podmiotów z wyłączeniem banków i ubezpieczycieli, I | załącznik nr 9 - dla banków,
1 załącznik nr 10 - dla ubezpieczycieli.
Załączniki 8 i 9 przedstawiają wzór sprawozdania z wykorzystaniem ■ metody pośredniej.
Załącznik nr 10 - to sprawozdanie z przepływu metodą bezpośrednią.
Jak widać, ustawodawca nie pozostawił polskim podmiotom gospo-1 darczym możliwości wyboru metody sporządzenia sprawozdania. I W związku z tym powstają pytania:
1. Dlaczego jednostka nie może wybrać metody?
2. Dlaczego podmioty z wyłączeniem banków i ubezpieczycieli mają I sporządzać sprawozdanie metodą pośrednią?
Odpowiedź na te pytania jest złożona:
1. Doświadczenia krajów zachodnich wskazują wyraźnie, że mimo żale-1 cenią stosowania metody bezpośredniej zdecydowana większość podmiotów gospodarczych prezentuje przepływy pieniężne metodą I pośrednią.
2. Wśród argumentów za wykorzystaniem tej ostatniej na czoło wysuwa I się zdecydowanie mniejszy koszt uzyskania informacji, przejrzystość I prezentowanych danych oraz relatywnie niewielka różnica w informa- I cyjności przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej I prezentowanych metodą bezpośrednią, z punktu widzenia wielu grap I użytkowników.
Poniżej wyodrębniono szereg problemów, które najczęściej pojawiały I się i niejednokrotnie pojawiają w polskich podmiotach gospodarczych przy I okazji sporządzania sprawozdania z przepływu środków pieniężnych.
PROBLEMY NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCE PRZY SPORZĄDZANIU I ANALIZIE SPRAWOZDANIA Z PRZEPŁYWU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH
„PASÓWKA”
ZAKWALIFIKOWANIE POSZCZEGÓLNYCH OPERACJI 00 KONKRETNYCH RODZAJÓW DZIAŁALNOŚCI
SALDOWANIE WPŁYWÓW I WYDATKÓW
MEMORIAŁ ZAMIAST KASY
BRAK ODPOWIEDNIEJ ANALITYKI KONT
BRAK ZNAJOMOŚCI TECHNIKI SPORZĄDZANIA SPRAWOZDANIA
Problemy te powinny i muszą być rozwiązane w najbliższych latach. Wymusi je bowiem praktyka gospodarcza, a zweryfikuje doświadczenie i zdrowy rozsądek oraz potrzeby polskich księgowych.
Nie zajmując konkretnego stanowiska w debacie „za czy przeciw” metodzie bezpośredniej wydaje się uzasadnione zalecenie polskim podmiotom gospodarczym sporządzania sprawozdania z przepływu środków pieniężnych metodą pośrednią. Nie wymaga to tak dużego nakładu pracy i czasu, jak w przypadku metody bezpośredniej, a stanowi istotny krok naprzód, zarówno w procesie harmonizacji, jak i w zakresie informacji finansowych, dostępnych dla szerokiego kręgu użytkowników.
Wraz z wprowadzeniem obowiązku sporządzania sprawozdania z przepływu środków pieniężnych rozpoczął się w Polsce trudny okres zbierania doświadczeń w tym zakresie. Być może, po kilku latach, w oparciu
0 zebrane opinie, komentarze i wnioski płynące ze stosowania metody pośredniej okaże się, że polskie podmioty gospodarcze są przygotowane do zmiany metody i zmianę taką uważają za uzasadnioną i konieczną.
Wybór metody jest więc kwestią na całym niemal świecie otwartą
1 może nią pozostać przez wiele lat. Rozwiązaniem pośrednim w Polsce byłoby wprowadzenie obowiązku sporządzania rachunku przepływów pieniężnych bez zalecania konkretnej metody jego przygotowywania.