DSC00312 (9)

809

Nowotwory żołądka

guza (guzy poniżej 5 cm średnicy nie przerzu-tują, 100% guzów ponad 10 cm średnicy jest złośliwych). Drugim kryterium prognostycznym jest liczba mitoz. Większa liczba mitoz świadczy o złośliwości i wskazuje na prawdopodobieństwo przerzutów. Natomiast stopień komórkowości utkania jest zbyt trudny do jednoznacznej oceny, a możliwość zwłóknień (a raczej szkliwienia z ubogokomórkowymi polami) duża, przez co kryterium to jest niepewne. Guzy o „łagodnym” przebiegu zazwyczaj mąją ostro ograniczone brzegi (lub torebkę rzekomą). Guzy bardziej złośliwe mają naciekowy charakter wzrostu. Podobnie martwice zazwyczaj towarzyszą guzom złośliwym. Takie same guzy jelita cienkiego rokują gorzej.

Wobec tego, że brak jest jednolitych i jednoznacznych kryteriów złośliwości, ocena ta musi być wieloparametryczna z jednej strony, a z drugiej strony wyróżnia się tzw. guzy o niepewnym potencjale złośliwości. Diagnostyka różnicowa guzów stromalnych zazwyczaj nie jest trudna. W badaniu śródoperacyjnym ważne jest odróżnienie od raka, gdyż rak wymaga radykalnego zabiegu, a guz stromalny miejscowego usunięcia. W leczeniu złośliwych, rozsianych, nieoperacyjnych guzów stromalnych przewodu pokarmowego stosuje się inhibitor receptora KITC (Glivec).

Inne nowotwory mezenchymalne

Inne nowotwory mezenchymalne są w żołądku rzadkie.

Typowe leiomyoma z pełnym różnicowaniem do komórek mięśniowych gładkich występuje w okolicy wpustu. Są to małe, czasem mnogie guzki śródmięśniowe lub w muscularis mucosae, analogiczne do podobnych guzków w przełyku.

Tłuszczaki rzadko rozwijają się w żołądku, głównie w błonie podśluzowej. Wyjątkowo może wystąpić w żołądku liposarcoma.

Guzy nerwowego pochodzenia są w żołądku również rzadkie. Nieco częściej mogą to być guzy związane z chorobą Recklinghausena rosnące w żołądku jako neurofibromatosis lub ganglio-neurofibromatosis. Neurofibroma plexiforme jest najczęstszą postacią w naszym materiale. Schwannoma w żołądku można rozpoznać tylko przy niewątpliwie pozytywnych markerach, takich jak białko S100. Schwannoma w żołądku cechują pewne odrębności genetyczne. Trzeba pamiętać, że w guzach stromalnych nieliczne komórki też mogą wykazywać zróżnicowanie nerwowe. Guz ziamistokomórkowy może czasem wystąpić w żołądku podobnie jak w przełyku. Silnie pozytywny odczyn na białko S100 jest dobrym markerem diagnostycznym.

Z guzów naczyniowych (w ogóle rzadkich) najczęstszy jest glomangioma. Jest to mały zazwyczaj guzek podobny do takich guzów w innej lokalizacji. Naczyniaki żołądka to raczej malfor-macje naczyniowe niż prawdziwe nowotwory. Niewielkie malformacje mogą jednak dać wielkie powikłania. Tak np. tzw. caliber persistent artery prowadzić może do niewielkiego, ale głębokiego owrzodzenia błony śluzowej nad szeroką tętnicą dochodzącą do muscularis mucosae i być przyczyną masywnego krwawienia.

Ze złośliwych guzów opisywano mięsaka Ka-posiego i hemangiopericytoma.

Inne nowotwory mezenchymalne żołądka występują sporadycznie i figurują w literaturze w postaci opisów przypadków.

Ze zmian nienowotworowych, ale guzowatych trzeba wymienić jeszcze polypus fibro-inflamma-torius. Na pograniczu zmian guzowatych czasem wymienia się xanłhelasma (chyba ze względu na możliwość pomylenia komórek żółtakowych z komórkami sygnetowatymi).

Przerzuty nowotworów do żołądka (prócz nacieków bezpośrednich najczęściej z trzustki) to przerzuty raka oskrzela, raka sutka i przerzuty czerniaka.

NOWOTWORY TKANKI LIMFATYCZNEJ ŻOŁĄDKA I JELIT

Prawidłowa błona śluzowa żołądka w zasadzie pozbawiona jest tkanki limfatycznej. Nacieki z komórek szeregu limfocytamego pojawiają się w błonie śluzowej żołądka zwykle w późniejszym wieku jako wynik przewlekłego procesu zapalnego, związanego zazwyczaj z zakażeniem Heli-cobacter pylori.

O pierwotnym chłoniaku przewodu pokarmowego możemy mówić jedynie, gdy:

1)    nie towarzyszy mu powiększenie węzłów chłonnych obwodowych i/lub śródpier-siowych;

2)    we krwi obwodowej nie ma podwyższonej znacząco leukocytozy, a obraz odsetkowy jest prawidłowy;

13) zmiana dominująca występuje w przewodzie pokarmowym i ewentualnie towarzyszy I jej zajęcie jedynie regionalnych węzłów chłon-I nych;

I 4) nie jest zajęta wątroba i/lub śledziona.

Według różnych doniesień od 4% do 20% wszystkich chłoniaków nieziamiczych (od 20% do 50% chłoniaków o pierwotnej lokalizacji pozawęzłowej) zajmuje pierwotnie przewód pokarmowy, co stanowi drugą co do częstości lokalizację chłoniaków, po obwodowych węzłach chłonnych. Pierwotne chłoniaki przewodu pokarmowego nąjczęściej rozwijają się w żołądku