DSC00316 (10)

Choroby jelita cienkiego    813

d)

Rye. 18.17. a) Ektopowe ognisko trzustki w ścianie dwunastnicy; b) somatostatinoma w ognisku ektopowym trzustki, H + E; c) odczyn na somatostatynę; d) ganglioneurofibro-małosis parietis duodeni. Pacjent z neurofibromatozg typu I

Szczególnie częsty jest związek z trisomiami 13 i 18, Makroskopowo są to dobrze odgraniczone guzowate ogniska w błonie śluzowej, podśluzowej lub mięśniowej. Niektóre są torbielowate (poszerzone przewody trzustkowe). Histologicznie mogą wystąpić zraziki trzustki i przewody wyprowadzające albo tylko same przewody trzustkowe. Większość przebiega asymptomatycznie.

Zmiany anatomiczne mogą być również nabyte. Takie są przypadki wgłobienia (1,5-3,8/1000 żywych urodzeń), skręt jelit (5-10% przypadków niedrożności przewodu pokarmowego), przepukliny i przetoki. Zmiany te mogą być przyczyną dramatycznych sytuacji wymagających natychmiastowej interwencji chirurgicznej.

ZAPALENIA

Niektóre „sztandarowe” zapalenia jelit związane z chorobami zakaźnymi omówiono już w rozdziale 9.

Nadżerki i owrzodzenia dwunastnicy

I Szczególnie opuszka dwunastnicy jest częstym miejscem nadżerek oraz głębszych owrzodzeń, łącznie z klasycznym wrzodem trawiennym.

Krwotoczne nadżerki opuszki dwunastnicy mają etiopatogenezę podobną do nadżerek błony śluzowej żołądka (np. stres, nadużycie alkoholu, aspiryna itd.). Opuszka dwunastnicy jest stale narażona na działanie kwaśnego soku żołądkowego. Ponad 80% chorych z wrzodem trawiennym dwunastnicy to „nadmierni wy-dzielacze”. Najczęściej choroba wrzodowa dwunastnicy wiąże się z infekcją Helicobacter pylori. W typowej postaci (omówionej już poprzednio) mamy do czynienia z przewlekłym aktywnym zapaleniem błony śluzowej antrum żołądka, czemu towarzyszy hipergastrynemia i hiposo-matostatynemia. Hipergastrynemia poprzez stymulację nadmiernego wydzielania kwasu solnego naraża opuszkę dwunastnicy na zalew kwasem solnym i pepsyną pokonujących barierę śluzówkową. Podobny mechanizm nadmiernego wydzielania mamy w zespole Zollingera—Elli-sona lub u chorych z niewydolnością nerek. Podobnie jak w żołądku krwawienie i perforacja to najgroźniejsze powikłania wrzodu trawiennego dwunastnicy.

Niedokrwienne zapalenie jelita cienkiego

| Niedokrwienie prowadzi do martwicy ściany i jelita, które w swym świetle zawiera bogatą B florę bakteryjną, łącznie z bakteriami bez-I tlenowymi. Niedokrwienie może prowadzić