DSC00328 (9)

Halotan

Właściwości fizykochemiczne. Halotan (2-bromo-2-chloro-l,l,l-trifIuoroeta

jest niepalnym, lialogenowanym alkenem. Ciśnienie parcjalne jego par w tempe/¹^ turze 2CTC wnosi 241 mm Hg. Pod tym względem jest podobny do innych wzj_c^J' nych anestetyków i może być podawany ze standardowych parowników.

F H

I I

F — C — C — Cl

Ryc. 3.1. Wzór strukturalny halo tanu.

Jest silniejszym anestetykim niż izofluran, gdyż jego minimalne stężenie aneste-tyczne (MAC) wynosi 0,77%, a w mieszaninie z podtlenkiem azotu 0,29%. Współczynnik rozdziału krew/gaz w temperaturze 37°C wynosi 2,3. Umiarkowana rozpuszczalność we krwi połączona z silnym działaniem anestetycznym umożliwia szybką, wziewną indukcję znieczulenia. W 30 min znieczulenia stosunek stężenia halotanu w pęcherzykach do stężenia we wdychanych gazach wynosi 0,58; dla porównania stosunek ten dla podtlenku azotu wynosi 0,99, a dla izofluranu 0,73. Zwiększenie stężenia halotanu w pęcherzykach płucnych jest znacznie szybsze u dzieci i wynosi 0,8 na skutek większej wentylacji płuc przypadającej na kilogram masy ciała. Umiarkowana rozpuszczalność w tkankach (tluszcz/krew współczynnik rozdziału 60,0) i znaczący metabolizm halotanu prowadzą do jego szybkiej eliminacji. W ciągu 5 min po wyłączeniu dopływu halotanu stosunek jego stężenia w pęcherzykach do stężenia stosowanego podczas anestezji wynosi 0,25, a dla izofluranu 0,22. Halotan łatwo się rozkłada do kwasu solnego, kwasu bromowego, chlorków, bromków oraz fosgenu i dlatego jest przechowywany w butelkach z ciemnego szkła. W celu zahamowania jego rozkładu w wyniku spontanicznego utleniania dodawany jest tymol. Tymol, pozostający w parownikach po odparowaniu halotanu, może powodować ich nieprawidłowe działanie. Halotan nie rozkłada sie w kontakcie z gorącym wapnem sodowanym i w związku z tym może być bezpiecznie stosowany w technice niskich przepływów oraz w zamkniętym systemie anestetycznym. Pary halotanu w obecności wilgoci atakują aluminium, mosiądz i ołów, ale nie miedź. Guma, plastiki i podobne materiały są rozpuszczalne w halotanie (współczynnik rozdziału halotanu guma/gaz wynosi 120, izofluranu 62, a podtlenku azotu 1,2) i mogą ulegać uszkodzeniu przy bezpośrednim kontakcie z płynnym halotanem.

Wpływ na układ oddechowy. Halotan wywołuje depresję układu oddechowego, zmniejszając objętość pojedynczego oddechu. Mimo kompensacyjnego przyspieszenia częstości oddychania, tętnicza prężność CO2 zwiększa się o 20%. Depresja oddychania jest następstwem bezpośredniego hamowania ośrodka oddechowego, a także upośledzenia czynności mięśni międzyżebrowych. Obserwowana podczas anestezji halotanem relaksacja mięśni gładkich oskrzeli jest rezultatem hamowania zarówno rdzeniowego odruchu kurczącego oskrzela, jak i przewodzenia w nerwach zaopatrujących oskrzela. Halotan w stężeniach powyżej 3% hamuje reakcję

„ naczyń płucnych na hipoksję. Halotan wywiera niewielki wpływ na siąi^g gładkie naczyń płucnych.

na układ krążenia. Halotan wywołuje obniżenie ciśnienia tętniczego, nU kurczliwość mięśnia sercowego, a w rezultacie również objętość wyrzu-^etca* Halotan zwalnia czynność skurczową serca, a ograniczając przewodnic-_węfie przedsionkowo-komorowym stwarza niebezpieczeństwo wywołania za-i"'°jytniu serca w mechanizmie reentiy. Również może pojawić się rytm węzłowy ^iku upośledzenia aktywności węzła zatokowego, prowadząc do obniżenia ciś-ą tętniczego. Halotan osłabia reakcję baroreceptorów na hipotensję i odrucho-»'^£n'dpowiedź naczynioruchową na hipowołemię. Halotan uczula mięsień sercowy _mj_ny katecholowe, a ich podanie podczas znieczulenia może prowadzić do ^1,3 _vażnych zaburzeń rytmu. Dawka podśluzówkowo wstrzykniętej adrenaliny wywożącą zaburzenia rytmu u 50% pacjentów otrzymujących halotan w stężeniu *^ub ^c, wynosi 1,5 pg/kg mc., natomiast dla izofluranu dawka adrenaliny zwięk-’ _sig do 10,9 pg/kg mc. Znieczulane halotanem dzieci tolerują znacznie większe ⁵L|d adrenaliny (7,8-10 pg/kg mc.). W przeciwieństwie do izofluranu halotan nie _voiuje rozszerzenia naczyń wieńcowych, prowadzącego do zespołu podkradania. Wpływ na ośrodkowy układ nerwowy. Elektryczna aktywność mózgu jest od-_pvierciedleniem jego metabolizmu. W miarę zwiększania stężenia halotanu zmniejsza się częstotliwość fal EEG, a zwiększa ich woltaż. Po przekroczeniu stężenia 3,5 MAC zanika elektryczna aktywność mózgu.

Halotan w mniejszym stopniu niż izofluran obniża amplitudę i wydłuża latencję soniato-sensorycznych potencjałów wywołanych oraz latencję słuchowych potencjałów wywołanych z pnia mózgu.

Halotan silnie rozszerza naczynia mózgu, a po przekroczeniu stężenia 1,1 MAC przepływ w nich zwiększa się o 200%. Wraz ze zwiększeniem przepływu rośnie ciśnienie śródczaszkowe. Po upływie drugiej godziny anestezji spontanicznie powraca autoregulacja naczyń mózgowych, ograniczając nadmierny mózgowy przepływ kiwi. Zastosowanie umiarkowanej hiperwentylacji (PaC0₂ 30 mm Hg) przed włączeniem halotanu zapobiega wzrostowi ciśnienia śródczaszkowego. Halotan zmniejsza wytwarzanie płynu mózgowo-rdzeniowego.

Halotan wywiera bezpośredni, relaksujący wpływ na mięśnie szkieletowe, potencjalizuje również działanie środków blokujących przewodnictwo nerwo-wo-mięśniowe. Działanie potencjalizujące halotanu jest słabsze niż izofluranu i desfluranu, lecz silniejsze niż podtlenku azotu.

Halotan wywołuje zależną od dawki relaksację macicy i proporcjonalnie do dawki zmniejsza przepływ krwi w macicy. Halotan wywołuje hipertermię złośliwą.

Izofluran

Właściwości fizykochemiczne. Izofluran (ester l-chloro-2,2,2-trifluoroetylodiflu-orometylowy) jest bezbarwnym płynem o temperaturze wrzenia 48,5°C. W stężeniach anestetycznych nie jest palny. Jest wyjątkowo stabilny i nie rozkłada się w temperaturze pokojowej oraz pod wpływem światła. Nie wchodzi w reakcję z wapnem sodowanym. Jego współczynnik rozdziału olej/gaz w temperaturze 37°C wynosi 98, a jego wartość MAC u osób dorosłych wynosi 1,17% (gdy jest po-

127