DSC00339 (8)

18 DIAGNOSTYKA LABORATORYJNA CHORÓ8 PftZCWOOłJ POKARMOWEGO

Diagnostyka chorób wątroby

Budowa wątroby

Wątroba jest gruczołem zbudowanym i dwóch płatów. Unaczynienie wątroby składa się z unaczynienia czynnościowego pochodzącego z żyły wrotnej i unaczynienia odżywczego, pochodzącego z tętnicy wątrobowej. Krew pochodząca z żyły wrotnej jest krwią źyiną spływającą z przewodu pokar-nowego, stosunkowo ubogą w tlen, zawierającą natomiast produkty wchłaniania jelitowego.

Za podstawową jednostkę morfologiczną wątroby uznano zrazik wątrobowy. W centrum zrazika znajduje się żyła środkowa, która zbiera krew z otaczającego ją miąższu wątroby, skanalizowanego przez zatokowe naczynia włosowate zwane sinusoidami. Na obwodzie zrazika zlokalizowane są przestrzenie wrotno-żółciowe, które zawierają końcowe prcedwłosowate gałązki żyły wrotnej i tętnicy wątrobowej oraz początkowe odcinki przewodów żółciowych. Oba typy naczyń doprowadzających krew przechodzą w układ zatok, czyli sinusoid. Są to naczynia włosowate bez błony podstawnej, oddzielone od komórek miąższu wątroby przestrzenią okołozatokową (Dłsaegn) wypełnioną płynem iródmiąiazo -wym. Zatoki są wykkłone komórkami wód błonke, tworzącymi rodzaj sieci pozwalające} na wydajną wymianą cząsteczek t/óa komórek miąższu wątroby. Między komórkami śródbłonka występują mniej liczne komórki Browicza-Kupffera należące do systemu lim foretlkularnego i mające zdolność tagncytozy oraz komórki gwiaździste maiące zdolność wychwytywania i magazynowania związków rozpuszczalnych w tłuszczach (np. witamin). W hepatocytach wyróżnia się dwa bieguny - naczyniowy i wydzielniczy. Powierzchnia zetknięcia hepotocytów z naczyniami włosowatymi (poprzez przestrzeń Di siego) stanowi ich biegun naczyniowy.

Na powierzchni bocznej hepatocytów znajdują się nieregularne wgłębienia tworzące początkowy odcinek dróg żółciowych, zwanych kanalikami żółciowymi. Powierzchnia kanalikowa stanowi biegun wydzielniczy hepatocytów i bierze udział w wydzielaniu m.in. soli żółciowych, barwników żółciowych, fosfolipidów itp.

Funkcje wątroby i ich ocena

Wątroba spełnia liczne funkcje metaboliczne oraz wydzielnicze i wydalnicze. Zachodzi w niej proces detoksykacji i spichrza nie substancji zapasowych.

Tabela 18.12. Funkcje wątroby

Funkcje

Metabolizm

Detoksykacja

Wydalanie

Magazynowanie

węglowodany, białka i aminokwasy, lipidy, wytwarzanie kwasów żołdowych, bilirubina, hormony

bilirubina, amoniak, leki, alkohol etylowy, zanieczyszczenia Środowiska bilirubina, kwasy żółciowe, cholesterol glikogen, lipidy, białka, żelazo, miedź, witaminy