12. Sympatie tłumu nigdy nie kierowały się ku władcom dobrodusznym, stabilnym w swej sprawiedliwej mądrości. Tłum wielbi raczej tyranów, którzy zdołali go ujarzmić nagą silą lub ideą pozbawioną alternatywy Silnym tłum składa hołdy, lecz chętnie ich depcze, gdy upadną, lży upadłego męża stanu - czy choćby drobnego przedstawiciela władzy - gdyż powiększa on szeregi słabych, a tych się tłum nie lęka.
li Tłum, pozostawiony dłużej samemu sobie, rychło nuży się bezładnymi wybrykami albo jałowością trwania w bezruchu i instynktownie poddaje ńę wołś władzy, która go ujarzmia, albo nowemu przywódcy, który pokazuje nowe cele i zagrzewa do wytrwałości w zbiorowym działaniu. Tak się rzeczy mają choćby z dzikimi strajkami o podłożu ehonooucznym. Tł«i paosiawiony dłużej sobie samemu j$st podatny aa łraawersję dążeń i w tym stanie łatwo staje saę obiektem podżegać lub prawwłkacp..20
f&W ^famach przeważa JMynkt bwzycżeistwa fpaJenie dlokamew* flHWfr.afcgy warndtośkiaiiifc. zaiwMaek w formie odwetu y wzmocniony począć d&ot? iteakamftoóo.
£&X9aitt bywa jttfó&aedy zzfo&igr do czynów rf^/rYtrryth bardzo wzmo-dłfcsdłfc tbocromauktai jpyswmo gjodn i amMi jłjpftówTięeerae >
dto wyaMssaeaKa yi rfuzełi z//?,’ y' & przez władze* aktów s^awiedJżw*/kz* tt&aifafeflfei tNMtgpo tyu* i zdrk*w*a , '>dpłe-
łtti&U w; yg»/. *r{«vw;fo* ,ł j (Uk źhtfo
rj yizuktffccy lub fasf/swrssi,* j st# y*}&y*1 i umwń t&g
t przytzyjUą . up }<Aj<Auu:.y ^i/a iabry ■
ży zorają na po«*v*. dla powod^ia^ i/Jida/;*'/*/ wf/bs*
%, W§ż60kM. ide*-. aby były «/***/*- dla fi w* w. być podkute j#-
- P^^wda ha//,■/*;& j w poatw< u/r/UH.^ ite.jpf<>$# &/&$ ‘Horn nr>%\ /jA&>
4> fj, Mbi -«- , i * < _ .
*/v KMM09 w 7Mmm: sA/A fact^M i fff*/*<#.** i< *«>VA «•-»*#
k*i*u bf&OOiW i 4<*3**ti5*ć t,y- Jr" O mMMtt*--
Ł_ jOy^łl 4f&f*1*t V ntt W MUWMąóóW M W#-
Wi^ ttgfSiĄfytfSy?/, rygjńcfiti+j ^Afif tu i /ttof/f /Atn* (.yfyffJm w i4t«Yfi* -
r ;■ wspnwarln r'*xA*>W/w Pmr**mu <\Y/» t, > W/tmśfa <WĄ, }Wn
sjs timsiu daje >44 w# /a*V> //yynid^wc^ ctob
mają /Df//Uv>r^/ fA>wwKmmm, w taki *posób witpółiiw y «bw «»p*^w vr orfu .łiH^^Hrtenw WuwMpi, ^ /ł*w*f w cele e'"i <h4d*6by po^bor^Mig fłwwa 4o-aławi^ni* npriru *r«rw*nioni poif-> ZMAĄH* tfkTHfaiiy/gft ucifciAfy t >tkr/ri* /hiega Ac.fwkry krymiMb-
d^PJi&SiPfiąpt dswhfes xmmi tiń&eł Z prairryid ftaórr*>»ąó^w»J » »fo*«itk<wK>
otyć ideę w formie pożądanych przez siebie obrazów, niekoniecznie połączonych między sobą logicznym węzłem analogii lub następstwa
17. Tłum jest w stanie przyjąć idee sprzeczne ze sobą a to, któremu z haseł się podda, zależy od przypadku. Może więc dokonywać czynów sprzecznych - co widać np. podczas glosowania poprawek do usiaw w parlamencie - bowiem uśpiony duch krytycyzmu (np. w wyniku burzliwej debaty) nie pozwala tych sprzeczności zauważyć.
18. Idee podsuwane tłumowi zazwyczaj podlegają wcześniej stosownej modyfikacji, aby - zręcznie ulokowane w korowodzie frazesów - zostały przez niego przyjęte f doprowadziły go do pożądanych reakcji. Zręczny mówca, podżegacz czy prowokator przeprowadza takie modyfikacje naprędce i - bacząc pilnie na reakcje - wodzi tłum po-(Bug swej woli
19. Tłum ogarnięty pewną ideą niechętnie ją porzuca. Wiedzą 0 tym mężowie standy działacze społeczni, a może także duchowni. Znając wpływ i trwałość idei, muszą w swych działaniach pu Wiernych stosować się do zasad, w których prawdziwość Mont jttzme wierzą.
fta wyobraźnię iłumo oddziała ją nie tylko fakty, ale sposób ich oporządkowama i przedstawienia ftie za pomocą mądrej retoryki Mb* ftk Antoniusz zbuntował lud rzymski przeciwko zabójcoiM Cezara. Przeczytał im tylko jjęgg/ testament i pokazał trupa,
I - hą trzy główne rodzaje przywódców (łomów; przywódca,, fe*óryz początku fant był cząstką łłonw*,azabipooty zowarty ideą Job żądaniami tłumu wysunął #ię de przerw, stał wy rej idei i chwycił za ster zbiorowych
® pr/ywódza. który z p/*mwdyf4u ją wmiaezał się w tłum, W/y w •ter OiYtih piikuruma/ i* nu i zawładnąć tłumem po «•**
jaj myśli, a zwłaszcza po myśli swoi/ h protektorów,
0 pr/ywódra, który Zjawił się f łomowi z zewnątrz zupełnie ofi tfskrie, m przykład jako rozjemca alfa, przedstawieni wfeday pttMttznej czy nawet duchowny, wezwany przez tłum, aby przewodził
2- J^r/ywódramt bywają najczęściej nie myśliciel*, !*<•/ md/ie ozy rni mało przenikliwi, gdyż przenikliwość prowadzi zwykle do •eepty-^yzmu i bezczynności Dotyczy fn także prowokatorów
w tłumie według mstrukcji i na zamówienie 11.07.08