DSC00424

I

HHbi

ROZDZIAŁ TRZECI

BŁĄD ii,--dostaliśmy wprowadzeni w błąd - oświadcza dyrektor fabryki w toku negocjacji i stara się odstąpić od wcześniejszych uzgodnień.

.•* ^-Błądziliśmy, zamiast od początku zwrócić się o radę; dó znanych w kraju ekspertów - tłumaczy się przed załogą przewodniczący rady pracowniczej, atakowany z powodu opóźnień w procesie prywatyzacji. .

-    Moja opinia była błędna— wyznaje radca prawny, który przez lenistwo nie zapoznał się w porę ze stanem sprawy i doprowadził do zbędnego postępowania sądowego.

We wszystkich trzech przykładach występuje skutek wywołany fałszywym wyobrażeniem rzeczywistości. Przyczyna fałszywego wyobrażenia może zależeć ń>d nas samych (np. nie sprawdziłem daty stempla pocztowego), może zostać wywołana działaniem innych osób (Igrekowi przysłano omyłkowo inny tekst umowy), może też być niezależna od człowieka - nikt nie wywołał mylnego sądu, a jednak do błędu doszło z przyczyn, których nie można było przewidzieć (klęska nieurodzaju, wymykający się prognozom wynik wyborów powszechnych, utrata zdolności zarobkowania na skutek niespodziewanej choroby itp.).

Błąd może być wynikiem zarówno ludzkiego działania, jak i zaniechania. Ofi>) przykład.

Majster nadmiernie ufający swojemu wyczuciu, nie obserwuje wskazań termometru i prowadzi proces technologiczny „na oko”, na podstawie zmian barwy wsadu. Jego błąd był podwójny:

-    nie przewidział, że zdolność rozróżniania barw pogarsza się z upływem lat w sposób różny u różnych ludzi;

-    nigdy się nie zastanawiał, jakim rzeczywistym różnicom temperatury (wskazaniom termometru) odpowiadają zmiany barwy wsadu.

W konsekwencji zniszczył surowiec przez samowolne odstąpienie od wymagań instrukcji technologicznej, choć mógł i powinien kierować się tylko i wyłącznie wskazaniami termometru.