DSC00540 (5)

VI

rozwoju danego kraju, a także rolę działaczy historycznych, uczestniczących w tych wydarzeniach, rolę ludzi, stojących na czele rządów, armii, klas walczących, ruchów rewolucyjnych"¹.

Życic i czyny Wojciecha Darasza, wybitnego działacza Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, zostały opracowane w roku 1951 w IV tomie zbiorowego wydawnictwa W stulecie W .->•    W latach poprzednich zajmował się Daraszem

Bolesław Limanowski w pracy pt. Szermierze wolności, gdzie jedną z ośmiu skreślonych sylwet jest Wojciech Darasz. Helena Łuczak-Kozerska zamieściła w Polskim słowniku biograficznym życiorys W. Darasza poza tym podała o nim szereg cennych wiadomości w dziele pt. Wiktor Heltman.

Na tym krótkim w yliczeniu kończą się opracowania interesującej nas postaci. Wobec jednak dużego znaczenia autora Pamiętnika w dziejach Wielkiej Emigracji wspomina o nim każdy badacz tego okresu. Pisarze współcześni, z tych niektórzy znający W. Darasza osobiście, wypowiadają o nim opinie dość różne. Niechętny mu A. Giller pisał: Darasz „zręczny był w piśmiennych sporach, jakie wyrobiły w nim zdolności krętego chodzenia około sprawy, której był zresztą zupełnie oddany"^{2 3}. Z. Miłkowski charakteryzuje autora pozytywnie: „W Centralizacji ówczesnej [londyńskiej — lata 1850—511 — władzy małomównej a surowej, nieugiętej, wyrazem był Darasz“^;!.

J. Falkowski poznał W. Darasza osobiście w roku 1848 i tak Opisał swe wrażenia. „Mało mówił i zawsze tonem spokojnym, nigdy się nie unosząc, u wśród swoich kolegów wyglądał jak

1

E Ko«CTOHłHHOB, Po/lfc MapOAHUft MOCC M OMSMOCtM g HCTOpMM

2

,    MOTtpMa/iMiM", 1951, s. 495.

3

A. d i (i * t, .Historia powstaniu narodu polokingu, U j j j _ H

‘ 7. M i I k 0 i* * k i, Sglui Ig rmignieyyn<-, *. 13.