3582328303

Dochód narodowy - dochód danego kraju wynikający z prowadzonej w nim działalności produkcyjnej w pewnym okresie, zwykłe w okresie roku; w krajach o rozwiniętej gospodarce rynkowej stosuje się następujące mierniki dochodu narodowego:

Produkt narodowy brutto (PNB), całkowita wartość produkcji danego kraju, niezależnie od miejsca świadczenia usług czynników produkcji, tzn. w kraju lub za granicą; suma wartości wszystkich dóbr (inwestycyjnych i konsumpcyjnych) wraz z wydatkami rządu na dobra i usługi; PNB nie obejmuje pozycji transferowych, tzn. dochodów przekazywanych na rzecz pewnych instytucji i różnych grup obywateli przez budżet państwa, budżety lokalne, korporacje, takich min, jak emerytury, procenty od rządowych papierów wartościowych; Produkt narodowy netto (PNN), ilość pieniędzy, którą się przeznacza na zakup dóbr i usług, po odjęciu ilości pieniędzy wystarczającej na sfinansowanie amortyzacji i utrzymanie zasobu kapitału na dotychczasowym poziomie;

Produkt krajowy brutto (PKB), wielkość produkcji dóbr i usług wytworzonych w danym kraju, niezależnie od tego, czy czynniki produkcji są własnością kapitału rodzimego czy też zagr.; różnica między PKB i PNB wyraża się sumą dochodów netto z własności kapitału zainwestowanego za granicą; PKB nie uwzględnia dochodów z zagranicy;

PNB natomiast uwzględnia wszystkie dochody zarobione za granicą; bez potrącania funduszu amortyzacji ma się do czynienia z produktem brutto (krajowym lub nar.), zaś po potrąceniu tego funduszu — z produktem netto;

Dochód narodowy według cen czynników produkcji, wielkość produktu nar. netto według cen czynników produkcji, suma wynagrodzeń kapitału, ziemi i pracy w postaci zysku, procentu, renty, dywidendy i płacy. 2 dodatkowymi oficjalnymi miernikami dochodu narodowego są: rozporządzalny dochód ludności - to, co pozostaje w rzeczywistości ludziom do dyspozycji na konsumpcję lub oszczędności;

Dochód osobisty ludności — dochód rozporządzalny plus podatki osobiste i in., niepodatkowe, zobowiązania ludności wobec budżetu centralnego lub budżetów lokalnych, np. składki na indywidualne ubezpieczenia społeczne.

Produkt nar. brutto jest najczęściej używany do mierzenia dynamiki wzrostu gosp. w poszczególnych krajach. Dochód narodowy według cen czynników produkcji jest wykorzystywany najczęściej w analizach teoretycznych i w badaniach proporcji podziału dochodu; 2 pozostałe kategorie dochodu narodowego wprowadzono w latach 30. w W. Brytanii i U SA.

Źródłem trudności w porównywaniu szacunków dochodu narodowego różnych krajów jest różnica stosowanych metod liczenia PNB; wynikają one także z olbrzymiej liczby szacunków opartych na często niepewnych założeniach i danych; w rezultacie szacunki dochodu narodowego podlegają często poważnym rewizjom

Podział dochodu narodowego. Podział pierwotny— podział na płace i zyski; podział pierwotny podlega przekształceniom w wyniku ingerencji państwa poprzez system podatkowy (podział wtórny); wprowadzenie podatków nie tylko koryguje pierwotny podział poprzez zmianę dysponenta dochodów, ale również wpływa na zmianę struktury zakupów dóbr i usług; wydatki rządowe korygują ostateczny podział dochodu nar. brutto na konsumpcję i inwestycje.

Mnożnik inwestycyjny- Wskaźnik służący ocenie poziomu inwestycji, a przez to tempa

rozwoju gospodarczego. Inaczej określony jako akcelerator (wskaźnik przyspieszający).

m = 1 / 1-KSK

m - mnożnik inwestycyjny

KSK - krańcowa skłonność do konsumpcji.

Im większy m tym większy efekt inwestycyjny w danej gospodarce (wzrost obrotów, zatrudnienia prowadzi do zwiększenia dochodu rozporządzalnego a w konsekwencji do wzrostu popytu i konsumpcji).