Mateusz Popieć
świadczenia i możliwość dochodzenia danego prawa (droga sądowa lub administracyjna aby można dochodzić danego prawa)
Różnice w sferze stosowania prawa: co powinny mieć na uwadze organy administracyjne, sądy jeżeli mają do czynienia z prawem / wolnością:
- inna podstawa prawna rozstrzygnięcia : wolność - sąd szuka normy zakazującej (jeżeli nie znajdzie nie może odmówić zakazu rejestrowania). Jeżeli ma do czynienia z prawem szuka: kto co i komu ma świadczyć
- inny charakter orzeczenia/ decyzji jeżeli chodzi o wolność: organ rejestruje lub przyjmuje do wiadomości i co najwyżej może się sprzeciwić (rejestracja stowarzyszenia) inaczej w przypadku prawa - organ przyznaje dane prawo (prawo do emerytury)
Rozróżnienie prawo, a wolność
r W procesie stanowienia prawa o Charakter aktu o Związek z godnością o Sposób regulacji o Zakres gwarancji
Preambuła do konstytucji
„my, Naród Polski - wszyscy obywatele /...l równi w prawach i w powinnościach"
~pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i prawa człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane.
Struktura rozdziału II
> Zasady ogólne
> Wolności i prawa osobiste
> Wolności i prawa polityczne
> Wolności prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne
> Środki ochrony praw i wolności
• Prawo własności - prawo socjalne
• Wolność zgromadzeń i wolność zrzeszeń - wolności w konstytucji o charakterze politycznym
• Prawo do tworzenia związków zawodowych - wolności polityczne czy socjalne?
• Poza rozdziałem II także niektóre prawa i wolności - bierne prawo wyborcze, inicjatywa ustawodawcza obywateli rozdział ii reguluje prawa i wolności nie w sposób wyczerpujący
• Wolności i prawa osobiste -> tutaj prawa I generacji, najściślej związane ze społeczeństwem, są one przyrodzone, niezbywalne
• Wolności i prawa nie maja charakteru abstrakcyjnego (prawa i wolności osobiste) -> podlegają ograniczeniu
• Regulacja: w konstytucji uregulowane bardzo dokładnie -> nadają się do bezpośredniego stosowania -> bardzo rozbudowane w konstytucji (inaczej w konstytucji z 1952 - uregulowane tuz przed obowiązkami, regulowane bardzo przypadkowo - brak było wielu podstawowy ch; regulacja bardzo często miął dziury: byłą wolność osobista ale nie pisano gdzie i kiedy i kto ją może ograniczyć -> nie doszukiwano się treści normatywnym)
• Prawa i wolności o charakterze politycznym - niektóre usytuowane poza rozdz. II.
Prawa i wolności z reguły przysługują obywatelom (a osobiste przysługują każdemu) -> czy jest możliwość rozciągnięcia W konstytucji niema praw które wydają się ważne (prawa do sprawnej administracji, do partycypacji), ale czy można je wydobyć z zasad ogólnych (np. decydowania przez obywateli o decydowaniu o sprawach publicznych
• Prawa i wolności ekonomiczne (ustrój gospodarczy). kulturalne(służą zaspokojeniu potrzeb kulturowych jednostki) i socjalne (potrzeby materialne jednostki) -ż prawa socjalne. Wszystkie prawa socjalne w iążą się kondycją ekonomiczna państwa.
• Cechy praw socjalnych:
o Do czasu pojawienia się koncepcji praw socjalnych jednostka byłą przedmiotem działali - a teraz koncepcja praw socjalnych nadaje status podmiotu.