DSC00558 (7)

X VIV

społecznego Towarzystwa prowadziła do tego, że obszar mg, '■¹ jętności szlacheckiej nie miał ulec zmniejszeniu, a wtaścWfl| ziemscy, przechodząc do gospodarki kapitalistycznej, zyskaliby w biedocie wiejskiej rezerwuar najemnej siły roboczej; ueuk feudalny miał być zastąpiony przez ucisk kapitalistyczny.

Przebudowa stosunków społecznych — według Da ras za — powinna nastąpię w momencie wybuchu powstania., aby zmobilizować masy chłopskie do walki narodowo-wyzwoleńczej. Da ras¹ nie podaje konkretnych sposobów rozwiązania sprawy £ chłopskiej. odkładając to do czasu odzyskania niepodległości.

O dalszym przebiegu reformy miała najpierw decydować wiadra rewoluc' jna po zakończeniu walk — przyszły rząd w niepodległej już Polsce. Cel przebudowy społecznej Polski w ujęciu Darasra jest wyraźny, jest to cci polityczny, taktyczny; pozyskać ..miliony rąk na obronę ojczyzny".

Darasz. zastanawiając się nad tym, jakiego wkładu w akcji odbudowy Polski można oczekiwać od poszczególnych klas społecznych, charakteryzuje wszystkie stany, ostro krytykując szlachtę i feudalizm. „Społeczeństwo polskie — pisze — dzieli się na ujarzmicieli i ujarzmionych", szlachta posiada „władzę, bogac-iwo i oświatę", chłop jest „pogrążony w ubóstwie, z własności odarty, ze światła ogołocony"⁴. Darasz obrazowo przedstawia w jednej z reasumeji walkę klasową, jaka toczyła gg na wsi: nienawiść chłopa do wyzyskującego go pana, ruch n wolueyjny chłopstwa przeciw niesprawiedliwości społecznej¹ przeciw uciskowi feudalnemu. Wierzy, że musy ludowe WtĘgk ciążą zewnętrznych nieprzyjaciół, a wewnętrznym nakażą jaaA¹ czenie. Rewolucyjny demokratyzm Da rusza wskazywał mu. w rnasaeh chłopskich kryje się główna siła napędowa dla źuazyjno-demokratycznej rewolucji

Charakteryzując szlachtę Darasz pisze, że „jest

rv

przeciwna każdej reformie socjalnej, śmierć

przywilejom niosącej". Szczególnie ostro rozp; Ztokracją do której światopoglądu i walec,

1

jńtółfHki T r» P.” PoHtier¹ I CM. | 144.