DSC00617 (6)

(Bell’s palsy) lub odosobnionym obwodowym porażeniem nerwu twarzowego.

Nerw twarzowy (VII nerw czaszkowy) bierze początek w jądrze ruchowym leżącym w grzbietowej części mostu. Górna część jądra zaopatruje mięsień czołowy, dolna pozostałe mięśnie mimiczne twarzy. Dołącza się do niego nerw pośredni prowadzący włókna parasympatyczne, czuciowe, wydziel-nicze i obok nerwu VIII (przcdsionkowo-śliinakowego) opuszczają pień mózgu w kącie niosiowo-móżdżkowym. Następnie wspólnie (nerw VII, VIII i nerw pośredni) biegną przewodem słuchowym wewnętrznym w części skalistej kości skroniowej. W pobliżu jamy bębenkowej po tylnej jej ścianie własnym kanałem nerwu twarzowego przez otwór rylcowo-sutkowy wychodzi na zewnątrz czaszki. W swoim przebiegu oddaje liczne odgałęzienia tworzące zespolenia / nn. przedsionko wo-ślimakowym, językowo-gardlowyin, trójdzielnym, splotem szyjnym i układem autonomicznym warunkujące jego różnorodne funkcje.

Znajomość tych powiązań anatomicznych umożliwia ustalenie miejsca uszkodzenia nerwu twarzowego w jego przebiegu za pomocą testów czynnościowych (3). Jest również niezbędna w diagnostyce clcklroncurofizjologicznej uszko dzeń nerwu twarzowego.

Różnorodność przyczyn porażenia nerwu twarzowego i różny stopień uszkodzenia od dyskretnych objawów do pełnego porażenia, stwarza nieraz trudnośei w różnicowaniu i wyborze właściwego postępowania leczniczego.

Badania neurofizjologiczne potencjałów wywołanych słuchowych i somatosensorycznych z nerwu trójdzielnego wskazują, że izolowane porażenie nerwu twarzowego nie jest mononeuropatią bowiem zawsze towarzyszy mu podklinicz-ne zajęcie nerwu trójdzielnego i nerwu przedsionkowo-śli-makowego (6). t - i: ’ jjj

Pomimo tych zastrzeżeń i w związku z różnorodnością przyczyn uszkadzających nerw twarzowy, utrudniających

*.1 la celów klinicznych. Obwodowe porażenie nerwu twarzowego może mice również charakter nawrotowy (lab 1.3) i nieraz występuje obustronnie (Tabl.4).

W wielu wypadkach ból w okolicy ucha, kąta żuchwy lub banalna infekcja może poprzedzać uszkodzenie nerwu twarzowego, które szybko, w ciągu kilku godzin, manifestuje się narasmjącyni medówładefm wszystkich mięśni twarzy po sironić uszkodzenia. Dziecko nic marszczy czoki, nic unosi brwi, nic zamyka oka, kącik ust opada, wygładza się fałd nosowo-wargo wy. Próba zaciśnięcia powiek wyzwala odruch Bella (zwrot gałek ocznych ku górze i na zewnątrz) widoczny przez niedomknięte powieki. Odruch rogówkowy jest zniesiony. Około 50% pacjentów ma zaburzenia smaku, a u większości obserwuje się zmniejszenie wydzielania lez (15). Stopień nasilenia objawów może być różny i niekiedy tylko intensywny plącz dziecka lub asymetria szpar powiekowy cli w czasie snu ujawnia obwodowe uszkodzenie nerwu twarzowego.

Uszkodzenie to zawsze należy różnicować z uszkodzeniem pierwszego neuronu ruchowego z tzw. norażeniem ośrodkowym, w którym nie dochodzi do porażenia górnej gałązki nerwu (pacjent marszczy czoło, unosi brwi).

Uszkodzenie jądra ruchowego w moście daje również obmz obwodowego porazemaez^to^iolączoriego z przeciwstronnym 'niedowładem połowiczym (zespól Miliard-Gublcra) lub jednoi-miennym porażeniem nerwu odwodzącego i przeciwstronnym niedowładem połowiczym (zespół Fovilic’a).

Według różnych autorów częstość występowania obwodowego niedowładu nerwu twarzowego sugerujących okołoporodowe uszkodzenia nerwu twarzowego waha się od 0.3 do 60 na 1000 urodzonych dzieci (7, 12). Uwzględniając jedynie grupę dzieci urodzonych o czasie z główkowych porodów częstość ta jest względnie stała i wynosi około 6%, niezależnie od tego czy poród odbywał się siłami natury czy stosowano kleszcze. Stosowaniu kleszczy przypisywano szczególną rolę w okołoporodowych uszkodzeniach nerwu twarzowego.