Wprowadzenie • Transport leków do komórki • Działanie leków na określone struktury komórkowe • Leki Indijuai btanc komórkową • Leki o działaniu receptorowym ■ Leki działające na kanały jonowe • Leki działające na kanał) sodowe • I-cki działające na kanały wapniowe • Leki działające na kanały chlorkowe • Leki wpływające na płynność biorę komórkowej - Leki działające na siateczkęśródpłazmatyczną • Leki działające na lizocomy • Leki lizosomotropone - Leli k terowane do li/osomów na drodze endocytozy • Leki zmieniające przepuszczalność błon lizosomowych • Leki dznfepąar na chromatync i rybosomy • Leki działające na układ mikrotubulamy • Leki hamujące aktywność poszczególnych enzymów komórkowych • Oporność wielołekowa i jej mechanizm na poziomie komórkowym
Niezależnie od wpływów wywieranych na komórki organizmów wyższych przez naiurabe czynniki regulujące pochodzenia endogennego (hormony, neuromediatoiy. mediatory procesą zapalnego) lub egzogennego (witaminy, składniki pokarmowe i inne), obecnie coraz częściej komórki poddawane są działaniu zasadniczo obcych im substancji chemicznych. Zetknięcie się z tymi substancjami może mieć charakter przypadkowy (zatrucia) lub też może wynikać z ich świadomego stosowania w celach leczniczych (farmakoterapia).
Chociaż mechanizm działania trucizn i leków na komórki jest często podobny, nasze rozważania ograniczymy do substancji reprezentujących tę drugą grupę. W pierwszym rzędzie należy uwzględnić fakt, że nie wszystkie leki działają bezpośrednio na komórki, a często na produkty ich metabolizmu. Niektóre spośród nich działają wybiórczo na substancję międzykomórkową tkanki łącznej lub w inny sposób modyfikują skład płynu pozakomórkowego. W tym miejscu interesują nas jednak te środki farmakologiczne, których pierwotne działanie możemy bezpośrednio powiązać z określonymi strukturami lub procesami wewnątrzkomórkowymi.
Leki podane zarówno pozajelitowo (dożylnie, domięśniowo, podskórnie, śródskómic, inhalacyjnie), jak i drogą przewodu pokarmowego (doustnie, doodbytniczo) w ostatecznym efekcie przetransportowane zostają do krwi i płynu tkankowego. Z chwilą osiągnięcia w tych płynach odpowiedniego stężenia mogą wywierać działanie albo na struktury powierzchniowe komćrki. albo przedostawać się do jej wnętrza.
392