DSC00695 (7)

podejrzenia drgawek pomocne jest badanie EEG i wideo-EEG (jeśli epizody są częste) oraz badania obrazowe ukiadu nerwowego i konsultacja neurologa. Wielokrotne wykonanie testu na utajony sen może potwierdzić rozpoznanie narkolep-sji. U wybranych pacjentów konieczne jest badanie stężenia glukozy oraz elektrolitów we krwi lub badania endokrynologiczne. Podejrzenie omdleń kardiogennych można potwierdzić wykonując badanie metodą Holtera, rtg klatki piersiowej, badanie echokardiograficzne, próbę wysiłkową lub nawet inwazyjne badania elektrofizjologiczne.

Omdlenia neurowegetatywne możemy potwierdzić za pomocą testu pionizacyjnego tik table, ale nie pozwala on wykluczyć tej etiologii. Istnieją różne protokoły badania, wszystkie jednak polegają na pionizacji pacjenta przez czas wystarczający do wystąpienia objawów oraz zmian w układzie sercowo-naczynio-wym (spadek ciśnienia lub bradykar-dia). Nie zawsze jest to test swoisty i czuły, np. dożylne podawanie izo-proterenolu lub innych leków może przeszkodzić w wywołaniu omdlenia. Mimo swoich ograniczeń ten test stał się złotym standardem w diagnostyce omdleń neurowegetatywnych.

Leczenie

Leczenie omdleń zależy od ich przyczyny. Omdlenia kardiogenne mogą wymagać leczenia przedwaiytmiczne-go lub chirurgicznego. Drgawki mogą wymagać podania leków przeciwdr-gawkowych, przy czym wybór leku związany jest z rodzajem drgawek. Napady afektywnego bezdechu, mogące budzić niepokój, wymagają uspokojenia rodziców. W leczeniu migren stosuje się liczne leki działające doraźnie oraz zapobiegawczo. W przypadku histerii u dzieci konieczne jest badanie psychiatryczne i wykluczenie maltretowania. Senność spowodowaną narko-lepsją leczy się lekami stymulującymi (np. me-tylfenidat 20 mg rano) oraz krót-kimi drzemkami; w katapeksji po-dawane są trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (np. imipramina 25-75 mg/24 h. W omdleniach sytuacyjnych należy unikać bodźców wywołujących.

Omdlenia neurowegetatywne często można leczyć prostymi zaleceniami, jak położenie się przed spodziewaną utratą przytomności, noszenie obciskających rajstop w celu zapobiegania gromadzenia krwi w naczyniach żylnych kończyn dolnych, zwiększenie podaży soli i wody, regularne jedzenie, unikanie sytuacji wywołujących omdlenia oraz poruszanie nogami (wywoływanie skurczów mięśni) podczas długotrwałego stania w celu zwiększenia powrotu żylnego. Unikanie alkoholu, p-adrenolityków, trójpierścienio-wych leków przeciwdepresyjnych oraz izoproterenolu może zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia omdleń neurowegetatywnych. Standardowa terapia polega na podawaniu mineralokortykosteroidów (hydrofluorokortyzon 0,1 mg 2 razy na dobę), atenololu (1-2 mg/kg/24 h) oraz pseudoefedryny w dawce 4 mg/kg/24 h w 4 dawkach). W przypadkach opornych na leczenie może być konieczne rozważenie implantami stymulatora serca.

Rokowanie

Rokowanie zależy od przyczyny omdleń. Omdlenia neurowegetatywne nawracają u 2/3 pacjentów,

“a omdlenia o innej etiologii nawet w ponad 90% przypadków. Leczenie omdleń często bywa skuteczne jeśli znana jest ich przyczyna. Przebieg padaczki u wielu chorych bywa łagodny. Migreny oraz narkolepsja zwykle z powodzeniem leczone są farmakologicznie. Omdlenia związane z kołataniami serca oraz wysiłkiem wymagają szczególnie wnikliwych badań diagnostycznych, ponieważ wśród chorych z omdleniami kardiogennymi zdarzają się nagłe, niespodziewane zgony.

ZALECANE PIŚMIENNICTWO

Alehan DA, Celiker A, Ozme S, Head-up tilt test: a highly sensitive test for children with unexplained syncope. Pediatr. Cardiol. 1996;17:86-96

Beaditt DG, Ferguson DW, Grubb BP et al. Tilt table test for assessing syncope. JACC 1996;28:263-275

Driscoll DJ, Jacobsen SJ, Porter CI, Wollan PC Syncope in children and adolescents. JACC 1997;29:1039-1045

Grubb BP, Kosiński D. Current trends in etiology, diagnosis and management of neurocardiac syncope. Curr Opin Cardiol. 1996:11:3241 McHarg ML, Shinnar S, Rascoff H, Walsh CA. Syncope in childhood. Pediatr Cardiol. 1997;18:367-371

Ifenel RE, Walsh EP. Syncope in the pediatrie patient Cardiol CUn. 1997;15:277-293 Wolff GS. Unexplained syncope: clinical management. PACE. 1997;20:2043-2047