1.Gruźlica kręgosłupa . Gruźlica kręgosłupa /spondyitis tuberculosa/ jest najczęstszą postacią gruźlicy kostno-stawowej co do umiejscowienia a jednocześnie najgroźniejszą. Niebezpieczeństwo to polega na tym, źe kręgosłup jest osłoną swoistym rusztowaniem rdzenia kręgowego, zaatakowany przez gruźlicę i niszczony może uszkodzić drogi nerwowe i tym samym doprowadzić do porażenia ciała poniżej miejsca schorzenia.
Gruźlica kręgosłupa umiejscawia się najczęściej w odcinku piersiowym kręgosłupa, rzadziej w odcinku lędźwiowym i szyjnym, przy czym ognisko gruźlicy znajduje się zwykle w trzonie kręgowym. To ostatnie tłumaczy bardzo charakterystyczny garb gruźliczy, który jest na środku płecćw ostrym iMrypukleniem kręgosłupa ku tyłowi /kifaza/ , wskutek zapadnięcia się trzonu kręgosłupa znajdującego się od przodu kręgosłupa. Garb gruźliczy wyraźnie różni się od garbu w bocznym skrzywieniu kręgosłupa /skolozie/, gdyż w skoliozie garb jest z boku i zwykle jest wypchnięta jedna łopatka wraz z żebrami /garb asymetryczny/. Poza tym sylwetka chorego na gruźlicę kręgosłupa jest często dość charakterystyczna . Mianowicie w przypadkach zniszczenia górnych kręgów głowa zapada się jak gdyby między ramiona, natomiast przy zniszczeniu kręgów lędźwiowych klatka piersiowa chorego osiada na talerzach biodrowych i chory trąd talię. Jest to szczególnie uciążliwe w protetyce ortopedycznej, gdyż sprawia duże trudności w osadzeniu luków gorsetu ortopedycznego na talerzach biodrowych. Po zniszczeniu trzonów wytwarza się w tym miejscu ropieć zimny, który jako ropieć opadowy może opuszczać się na znaczną nieraz odległość. Po leczeniu farmakologicznym lub operacyjnym . w celu odrodzenia się tkanki kostnej stosuje się gorsety ortopedyczne typu Jevetta lub Callota z wyciągiem szyjnym.
Ż.Gruilica stawu biodrowego /łacińskie - coxitis tuberculosa/, zwana często ogólnie "koksitem", jest drugą, co częstości postacią gruźlicy kostno-stawowej. Występuje ona najczęściej u osób młodych, w pierwszym dziesięcioleciu życia, rzadziej w drugim, a bardzo rzadko u osób dorosłych. Umiejscawia się zwykle w panewce, główce lub rzadziej szyjce stawu biodrowego.