DSC00809

Przeciwciała monoklonalne nie różnią się oczywiście budową od zwykłych przeciwciał Zainteresowanie jakim się cieszą tłumaczy częściowo sama ich nazwa. Powstają one bowiem w nieróżnicujących się komórkach stanowiących jeden klon — są więc identyczne. Dzięki temu. że komórki je produkujące można hodować in vitro długo i w dużej liczbie, przeciwciała monoklonalne można otrzymać nawet w olbrzymich ilościach. Powyższe cechy decydują o ich przydatności.

Tabela 31.2. Niektóre zastosowania przeciwciał monoklonalnych

Receptory limfocytów T wiążące antygen

W języku angielskim używa się w stosunku do receptorów limfocytów T wiążących antygen określenia — receptory limfocytów T (T celi receptors — TCR), choć nie jest ono precyzyjne, gdyż na limfocytach T znajduje się wiele różnych receptorów. Są one obok immunoglobuiin jedynymi cząsteczkami zdolnymi do swoistego wiązania antygenów. Zasadniczą pod względem czynnościowym różnicą, między tymi dwoma grupami cząsteczek jest to, że immunoglobuliny wiążą antygeny rozpuszczalne, a receptory limfocytów T wiążą antygeny „pocięte" przez enzymy hydrolityczne na małe fragmenty i połączone z cząsteczkami zgodności tkankowej w błonie komórki prezentującej antygen. TCR jest zbudowany z dwóch łaócuchów, a każdy łańcuch ma podobnie do przeciwciała część zmienną i część stałą i związany jest z komórką poprzez krótki odcinek śródblonowy i krótki odcinek wewnątrzkomórkowy. Gdyby nie to zakończenie w błonie i cytoplazmie. to przypominałyby one budową łańcuchy lekkie immunoglobuiin (rys. 31.5).

Wykryto dwa główne rodzaje TCR:

—    receptory składające się z łańcuchów a i 3,

—    receptory składające się z łańcuchów y i 6.

rec

SnfD

Wykrywanie i określanie stężenia różnych czynników i hormonów, enzymów i leków w teście radioimimmologicz-nym RIA i teście ELISA (np. gonadotropiny łożyskowej w ciąży)

Oczyszczanie czynników i hormonów

Diagnostyka różnicowa i lokalizacja nowotworów (ognisk pierwotnych i przerzutów)

Leczenie nowotworów

Prognozowanie w chorobie nowotworowej (np. wykrywanie produktów onkogenów)

Immunosupresja (np. przeciwciała przeciw limfocytom T. intcrłeukinie 2 lub jej receptorowi)

—    u pacjentów z przeszczepem allogenicznym

—    u pacjentów z chorobą autoimmunologiczną

Wykrywanie antygenów HLA przy doborze dawców przeszczepów _

Wykrywanie antygenów mikroorganizmów przy diagnostyce chorób zakaźnych Zmniejszenie infekcyjności mikroorganizmów Neutralizacja toksyn

Regulacja odpowiedzi immunologicznej (np. przeciwciała antyidiotypowe)

COOK

'•'Obwor

542