DSC00821 (4)

fi

których interpretację geometryczną (trójkąt mocy) pokazano na rys.4.3 W zależności znaku mocy biernej otrzymujemy trójkąt mocy przedstawiony na rys. 4.3a lub 4.3b Jeżeli fazowy <p jest dodatni (odbiornik nzystancyjno-indukcyjny), moc bierna posiada wartość dodatnią (Q > 0), natomiast gdy kąt <»> jest ujemny (odbiornik rezystancyjno-pojemnofciow) ), to moc bierna posiada wartość ujemną (Q < 0)

4.2.2. Metody pomiaru mocy czynnej

Pomiaru mocy czynnej w obwodzie jednofazowym za pomocą wato mierzą można dokonać w układzie poprawnie mierzonego prądu (rys.4 4a) lub poprawnie mierzonego napięcia (iys.4.4b)

Rys.4.4 Pomiar mocy czynnej watomierzem, a) układ poprawnie mierzonego prądu, b) układ poprawnie mierzonego napięcia

W pierwszym przypadku (rys.4 4aj moc wskazywana przez waiomierz wynosi:

(9)

(10)

OD

(12)

P=P„-P_r.

w drugim (rys.4.4b)

P-Pa-P..

gdzie:

Po - rzeczy wista wirtołć mocy pobieranej przez odbiornik (Zoa)-P, - moc tracona w obwodzie prądowym.

■■■

p„ - moc tracona w obwodzie napięciowym, r, - rezystancja obwodu prądowego,

R„ - rezystancja obwodu napięciowego Moc wskazywaną przez watomierz oblicza się z zależności.

P-o-c_w,    (13)

gdzie

a - wychylenie wskazówki watomierza wyrażone w działkach,

Cf, - stała watomierza

c =    (|4)

Indeksem N oznaczono wielkości znamionowe watomierza, as - maksymalna liczba działek skali watomierza, cosipn — znamionowy współczynnik mocy (zwykle cos<pn ” 1)

W przypadku gdy wartości natężenia prądu i napięcia w obwodzie, w którym wykonuje się pomiar mocy, przekraczają zakresy pomiarowe watomierza, należy zastosować przekładni ki prądowe i napięciowe (patrz ćwiczenie nr I).

4.23. Kompensacja mocy biernej

Z punktu widzenia gospodarki elektroenergetyczne) bardzo ważne jest zagadnienie odpowiedniej wartości współczynnika mocy costp Zbyt mała wartość cosip powoduje duże straty ekonomiczne. Odbiorniki energii elektrycznej, silniki elektryczne, urządzenia grzejne, oświetleniowe są dobierane pod kątem mocy czynnej. Wartość prądu w odbiorniku, a zatem i w przewodach oraz urządzeniach rozdzielczych łączących odbiornik ze źródłem energii elektrycznej, zależy od wartości współczynnika mocy, gdyż

P = iUMcosp, czyli M= - •    05)

|U(cosp

Jeżeli współczynnik mocy odbiornika jest mały, to dostarczenie określonej mocy P. przy danym napięciu, wymaga przepływu prądu o większej wartości niż w przypadku dużej wartości współczynnika mocy cosap Straty mocy czynnej w przewodach łączących źródło z odbiornikiem

AP-R_rI*.    (16)

gdzie Rp - rezystancja przewodów.

Jeżeli do wzoru (15) podstawimy zależność (16), to otrzymamy:

AP-

^R' U W*

07)

Strata mocy czynnej jest więc odwrotnie proporcjonalna do kwadratu współczynnika mocy

63