DSC00847

związany ze spotykaniem stale tych samych ludzi prowadzących te same rozmowy, uczestnictwem w’ tych samych czynnościach.

W stosunku do pojawiających się wspomnień charakter tego ruchu jest pierwszym rzucającym się w oczy sygnałem różnic między konfrontowanymi rzeczy-wistościami. Błądzeniu przeciwstawiony jest stały motyw przewijający się w akcji wspomnieniowej — obraz bohatera ciągle „w drodze”, podążającego w określonym celu i kierunku. Zorganizowane na zasadzie ruchu docelowego sceny wspomnieniowe realizują wyraźny sens strukturalny w porównaniu z koncepcją ruchu okrężnego płaszczyzny teraźniejszej bohatera. Waloryzują dodatnio ówczesną egzystencję, ukierunkowaną — symbolicznie i dosłownie — wskazówkami partyzanckiego kompasu.

Cały świat akcji retrospektywnej sprawia wrażenie utkanego z innej materii. Uderza w nim jednoznaczność, konkretność, czasowa wymierność. Odbiciem tego jest linearność i ostrość konturów krajobrazu, wyraźnie akcentowana czystość i klarowność zapamiętanego w szczegółach świata:

„Białe obłoki, świeżo uprane, pędzą nisko nad drzewami. Dalej jest niebo ogromnie czyste, lśniące wiosenną schludnością. [...] Siedzimy na skraju lasu. Przed nami pasieka po wyciętym przez Niemców zagajniku i tory kolejowe rozśpiewane wiosennie”².

Wiosenna świeżość i przejrzystość krajobrazu jest projekcją wewnętrznego stanu naratora, odbija czystość intencji, wiarę w jednoznaczność świata i słuszność podjętego działania. Stanowi symboliczną oprawę

^łT. Konwicki, Sennik współczesny, Warszawa 1970,9.381.