DSC00869

Wyraźnie uwidacznia Si, to w uj,ciu problemu uczestnictwa w historii, gdzie ta sama sytuacja „pokoleń oszukanych * aktualizuje romantyzm jak sposób fabularyzowania także treści politycznych. W powieści Rojsty układ odniesienia wskazuje się jednoznacznie, obciążając odpowiedzialnością za ideową klęskę młodzieży akowskiej tradycję i ukształtowany przez nią model patriotyzmu. Krytyczny dystans nie wypiera jednak bliskości emocjonalnej i światopoglądowej.

Na tym tle miejsce szczególne zajmuje Kalendarz i klepsydra, pamiętnik jednego roku, ze względu na swoistość gatunkową dający możliwość konfrontacji obrazu autora przeświecającego zaledwie przez konstrukcje powieściowe z wizerunkiem niejako zmaterializowanym, kreowanym zgodnie z zamierzonym widzeniem własnym.

Jeżeli uznać szczerość Kalendarza i klepsydry, z osobistych wyznań pisarza wyłania się system przekonań, typ wrażliwości, hierarchizacja zjawisk świata podtrzymująca rekonstruowany na podstawie powieści wizerunek osobowościowy. Jeżeli ulec przewrotności autora, poddającego nieustannie w wątpliwość autentyzm eksponowanej w dzienniku konstrukcji psychicznej, pozostajemy również w kręgu chwytów romantycznych, otrzymując autostylizowany portret własny.

W sposobie prezentowania siebie również odbijają się rysy właściwego autorowi widzenia świata: ciągłe udwuznacznianie wizji, groteskowe zderzenie przeciwstawnych jakości — spontanicznego przeżycia i tandetnego stereotypu, metafizyki i trywialności, egzystencjalnej powagi i miałkości codziennego bytowania. Istnieje obraz Pisarza określony poprzez doniosłość poruszanych spraw, występującego w roli sumienia na-