Obliczone w podany sposób naprężenia nie powinny przekraczać wartości dopuszczalnych, które przyjmuje się z reguły zaniżone. Dawniej zalecano przyjmować wielkości naprężeń dopuszczalnych równą 0,1 Obecnie szereg firm zaleca przyjmowanie naprężeń na poziomie 170—180 kG/cm2, przy jednoczesnym stosowaniu żeliw o wysokiej wytrzymałości. Odkształcenia zależą od modułu sprężystości, który dla żeliwa wynosi E = 0,8—1,2 • 10® kG/cm2. Zalecane jest stosowanie żeliw modyfikowanych gatunku Z1 25 lub Z1 30 o drobnoziarnistej i jednorodnej strukturze, co wpływa na zdolność tłumienia drgań.
Na korpusy spawane stosuje się stal St3S o module sprężystości E ** 2,1 • 10® kG/cm* a naprężenia dopuszczalne przyjmuje się rzędu 300—350 kG/cm2.
Inne przekroje i wymiary korpusu projektuje się zależnie od potrzeb konstrukcji wychodząc z wymiarów przekroju II—II i zarysu wyznaczonego przez rozmieszczenie i montaż innych zespołów.
Przy projektowaniu korpusu, zwraca się uwagę: na staranne powiązanie pionowych ścian korpusu w celu zapewnienia odpowiedniej sztywności poprzecznej, na podparcie opraw łożysk wału korbowego w celu wyeliminowania ich uginania się oraz na ukształtowanie i wymiary płyty stołu zapewniające możliwie najmniejsze ugięcia.
Ukształtowany w podany sposób korpus sprawdza się na odkształcenia określając zwiększenie odległości od powierzchni stołu do osi wału korbowego i kąt obrotu prowadnic w stosunku do powierzchni stołu.
W praktycznych obliczeniach kontur korpusu dzieli się na kilka odcinków, dla których powierzchnia przekroju i inne parametry mogą być przyjęte stałe. Korpus pokazany na rys. 5.24 ma łamaną oś urojoną belki. Korpus dzieli się na trzy części o równych parametrach przekroju, dla których oblicza się strzałki ugięcia i kąty obrotu.
Dla odcinka pierwszego strzałkę ugięcia stołu oblicza się ze wzoru
B jjjS§ +kL^+JhŁ (5.4)
1 3EJt GF,
gdzie:
Pn, w, xu, E, J— Jak w poprzednich wzorach,
G — moduł sprężystości postaciowej, k — 1,5 — współczynnik kształtu przekroju,
Kąt obrotu na tym odcinku w radianach oblicza się ze wzoru
(5.5)
(5.6)
(5.7)
1 “ 2 EJ,
Dla drugiego odcinka wzory powyższe mają postać
~EFt
2E J,
Przesunięcia na trzecim pochylonym odcinku określa się z działania siły rozciągającej powodującej odkształcenia w kierunku pionowym
Pn la , .
flr- - n * sin*a (5.8)
Ig EF$
i składowej gnącej, odkształcenia od której są równe
La m •Ękrii cos*<x 4- k ~~~ cos*a (5.9)
ig 3CJ, GFa
kątowego przesunięcia na trzecim odcinku nie oblicza się, ponieważ ten odcinek znajduje się tylko w górnej części prowadnic.
Przesunięcie całkowite oblicza się ze wzoru
/ = /,+*102+/f+/Sr*H«g+lAcos* (5.10)
Ogólne kątowe przesunięcie prowadnic jest równe
0 « Ot+20t (5.11)
Otrzymane wartości porównuje się z danymi doświadczalnymi lub z ustalonymi zależnościami i w przypadku większych odkształceń powiększa się wymiary przekrojów.
Trudność stanowi dobór wskaźników porównawczych. Brak jest ściślejszych ustaleń w tym zakresie. Różni producenci przyjmują rozmaite wskaźniki. Na przykład amerykańska firma Bliss stosuje dla produkowanych przez skbie pras wysięgowych z normalnego typoszeregu wskaźnik odkształcenia korpusu 0,0015-7-0,0018 cala na cal wymiaru wysięgu. W Polsce przyjęto ustalony wspólnie z NRD wskaźnik sztywności ogólnej prasy
.1 P„ • _ kG
C = ■ 1000 -----
j nm
którego maksymalna wartość wynosi dla pras mimośrodowych stałych C = 6,3 fc; a dla pras przechylnych i z nastawnym stołem C *= 5,9 ]/Pn.
Podane wartości odnoszą się do czystych odkształceń bez uwzględnienia luzów w mechanizmach.
Z podanego wskaźnika można określić orientacyjnie wielkość odkształceń przypadającą na korpus. Z reguły wynosi ona, jak wykazały badania, w prasach przechylnych około 35-r-50°/o ogólnego bilansu odkształceń, a w prasach stałych odpowiednio 25-f-35 %.
Sztywność kątową można przyjmować rzędu C = (6-8) 1000 /pn~
rad
W każdym przypadku należy poszczególne prototypy pras poddać badaniom, celem porównania obliczeń z rzeczywistymi odkształceniami. Pozwala to na wprowadzenie niezbędnych poprawek w maszynach produkowanych seryjnie.
Mechanizm przechylania korpusu
W prasach przechylnych korpus ustawiony jest na tak zwanych nogach i ma możliwość pochylenia osi pionowej, a tym samym *i powierzchni stołu, co umożliwia usuwanie wyrobów pod własnym ciężarem. Kształty nóg są bardzo różne.
Często nogi wykorzystywane są do umieszczania w nich aparatury elektrycznej i powietrznej. Z reguły wykonywane są tą samą metodą co korpus prasy, chociaż stosuje się w prasach odlewanych nogi spawane prostej konstrukcji, co zmniejsza Ich koszt i ogólny ciężar prasy. Istnieją jednak tendencje podwyższania ciężaru i wzmocnienia konstrukcji nóg, co zapewnia większą stabilność i zapobiega kołysaniu się prasy.
Ogólna zasada przechylania korpusu jest bardzo prosta. Omówimy ją na przykładzie mechanizmu przechylania stosowanego w prasach krajowych (rys. 5.26).
Oś obrotu korpusu 1 umieszczona jest zwykle w osi stołu. Sworzeń 2 przykręcony do korpusu, w miarę opuszczania korpusu, przesuwa się w otworze wykonanym w nogach. Śruba 3 mechanizmu przechylania połączona jest ze sworzniem 2 i osadzona w nakrętce 4 umieszczonej obrotowo i przegubowo w nodze. Po zluzowaniu nakrętek 5 i 6 obraca się nakrętkę 4 za pomocą zapadkowego klucza 7, powodując
16" 243