DSC01170

wspomnianych składek i innych odpisów. Oznacza to definitywne zerwanie z obowiązującym w Polsce budżetowym systemem finansowania i przejście na system ubezpieczeni o wo-budżeto wy. Nowy system zakłada, że wszyscy ubezpieczeni są zobowiązani płacić składki w zróżnicowanej wysokości - zależnej nie od ryzyka, lecz od wysokości płac i dochodów, natomiast wszyscy są uprawnieni do jednakowego zakresu, świadczeń zdrowotnych. Tak wiec rozwiązania przyjęte w Polsce również i pod tym względem nawiązują do modelu Bismarckowskiego poprzez próbę zachowania tradycyjnych zasad tego modelu: solidaryzmu społecznego, zapewnienia równego dostępu do świadczeń oraz samofinansowania i samorządności kas chorych działających na zasadzie non-profit.

Wprowadzony od 1 stycznia 1999 r. system powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego różni się zasadniczo od komercyjnych ubezpieczeń zdrowotnych, m.in. tym, że: składka jako rodzaj parapodatku jest kalkulowana na podstawie decyzji politycznej w oderwaniu od wielkości ’ konkretnego ryzyka, a podobnie jak podatek na podstawie dochodu, zakres odpowiedzialności ubezpieczeniowej nie jest precyzyjnie określony oraz regionalne kasy chorych, przypominające towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, posiadają ograniczoną swobodę rynkową w zakresie zakupu świadczę# zdrowotnych najlepiej odpowiadających potrzebom ich członków,^

Należy jednak zwrócić uwagę, że reformatorzy zdobyli się jedynie na połowiczne rozwiązanie, nie koncentrując w jednej instytucji (kasie chorych) wszystkich świadczeń związanych z ryzykiem choroby. Obejmują one - jak wskazano wcześniej - świadczenia rzeczowe (dotyczące porad lekarskich, hospitalizacji i zabiegów medycznych oraz refundację kosztów leków), świadczenia finansowe (dotyczące rent, zasiłków chorobowych, rehabilitacyjnych-rekompensujących utracone zarobki spowodowąga niezdolnością do pracy w wyniku choroby) oraz świadczenia odszkodowawcze związane z wypadkami przy pracy i chorobami za wodowyafflj W Polsce kasa chorych obejmuje jedynie świadczenia rzeczowe związane z chorobą, pozostawiając nadal w innym systemie, tj. w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, świadczenia finansowe i odszkodowawcze.

Dotychczas nie udało się osiągnąć żadnego z zakładanych celów strategicznych reformy systemu ochrony zdrowia, poza uwolnieniem budżetu państwa od odpowiedzialności za finansowanie zakładów, opieki zdrowotnej oraz większości udzielanych świadczeń. Największą słabością reformy ubezpieczeń zdrowotnych jest brak realizacji jednego j| głównych celów strategicznych, tj. poprawy efektywnoścsa wykorzysta®*

środków publicznych (pochodzących z obowiązkowej składki). Odwrotnie. pokaźna część tych środków zamiast na świadczenia rzeczowe ochrony zdrowia musi być przeznaczona na pokrycie kosztów utworzenia i funkcjonowania nowo utworzonego systemu biurokratycznego w postaci kas chorych. Poważny problem w tym nowym systemie stanowi również konieczność sfinansowania niezbędnego, nowego i kosztownego systemu informatycznego, rejestrującego każdego obywatela korzystającego ze świadczed zdrowotnych oraz umożliwiającego rozliczenia między kasami chorych a usługodawcami. Realizacja tego zadania musi pochłonąć olbrzymie środki finansowe.

Przyjęta ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym przewiduje, że ubezpieczenia te będą mogły być prowadzone przez instytucje prywatne, zorientowane na zysk. Na podstawie tego przepisu wszystkie osoby, które są ubezpieczone w systemie powszechnego ubezpieczenia I zdrowotnego mogą od 1 stycznia 2002 r. realizować obowiązek tego ubezpieczenia „w innej niż kasa choiych instytucji ubezpieczenia zdrowotnego”, działającej na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej.

W wyniku takiego postanowienia ustawy, Polska dołączyła do nielicznej grupy kilku krajów na świecie, gdzie dopuszcza się wykonywanie czynności związanych z obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym przez prywatne instytucje ubezpieczeniowe. Brak przepisów wykonawczych regulujących zasady powoływania i funkcjonowania takich zakładów u bezpieezęś mogących stanowić konkurencję dla istniejących kas choiych; nie pozwala odpowiedzieć na wiele istotnych problemów i wątpliwości, które w tym zakresie się pojawiają.

Z ustawy wynika, że taka instytucja przed uzyskaniem zgody Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych będzie musiała mdn.: zapewnić zakres świadczed nie mniejszy niż zagwarantowany w ustawie, objąć ubezpieczeniem ^każdą zgłaszającą się osobę bez względu na skalę ryzyka, prowadzić działalność na całym terytorium Rzeczypospolitej bez możliwości; różnicowania składki w zależności od regionu, objąć ubezpiecze-I niem również członków rodziny osoby opłacającej składkę. .

Rozstrzygnięcia będzie wymagało wiele trudnych problemów, jak np. możliwość innej metody kalkulacji składek, dopuszczenie polis związanych JE ryzykiem, zabezpieczenia wypłacalności takich firm i ewentualnych gwarancji państwa, zasady tworzenia rezerw techniczno-ubezpie-

435