DSC01202

40 Raya informacyjna rachunkowości finansowej

zobowiązane do stosowania zasad rachunkowości w sposób prawidłowy, dążąc do rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej, wyniku fi. nansowego oraz rentowności podmiotu gospodarczego. Położenie w ustawie o rachunkowości szczególnego akcentu na podstawowe zasady rachunkowości umożliwia pomiar i prezentowanie wyników działalności zgodnie z międzynarodowymi regulacjami rachunkowości, które przy jej konstrukcji zostały uwzględnione.

Przestrzeganie zasad wymienionych w tablicy 2.1 zapewnia realizację nadrzędnej zasady rachunkowości, tj. prawdziwego i wiernego obrazu (true and fair view). Koncepcja prawdziwego i wiernego obrazu powinna być rozumiana jako niezależna cecha rachunkowości, definiowana przez aktualną praktykę księgową. W celu uzyskania prawdziwego i wiernego obrazu jest konieczne²:

•    prowadzenie bieżącej ewidencji operacji gospodarczych w sposób gwarantujący rzetelne, prawidłowe i kompletne ich ujęcie,

•    dokonywanie zapisów w porządku chronologicznym (według dat występowania) oraz systematycznym (według kont księgowych),

•    udokumentowanie zapisów.

2.2. Dokumentacja źródłowa

Podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwier-dzające przeprowadzenie operacji gospodarczej. Zadaniem tych zapisów jest utrwalenie na piśmie przebiegu operacji. Dowody księgowe można dzielić według różnych kryteriów (zob. tablica 2.2). Podstawowe znaczenie ma klasyfikacja dowodów księgowych na (art. 20, ust. 2 ustawy o rachunkowości):

•    zewnętrzne obce (otrzymane od kontrahentów),

•    zewnętrzne własne (przekazane w oryginale kontrahentom),

•    wewnętrzne (dotyczące operacji wewnątrz jednostki).

Podstawą ewidencji operacji gospodarczych mogą być również sporządzone przez jednostkę dowody księgowe:

•    zbiorcze (np. zestawienie faktur), służące do dokonania łącznych zapisów zbioru dowodów źródłowych, które muszą być w dowodzie zbiorczym pojedynczo wymienione,

•    korygujące dokonane zapisy,

•    zastępcze, wystawione za zewnętrzne dowody obce do czasu ich otrzii niania,

•    rozliczeniowe, ujmujące już dokonane zapisy według nowych kryteriów kia*] syfikacyjnych.

² Rachunkowość. Zasady prowadzenia po

nowelizacji ustawy o rachunkowości, T.

Kiziukiewicił

(red.). Ekspert, Wrocław 2001, s. 19.

Dowód księgowy powinien zawierać co najmniej:

•    określenie rodzaju dowodu (np. Kp, faktura, raport kasowy) i jego numeru identyfikacyjnego,

•    określenie stron (nazwy, adresy) operacji gospodarczych (np. na fakturze należy podać dane sprzedawcy i nabywcy),

•    opis operacji oraz jej wartość (jeżeli przedmiot operacji jest możliwy do określenia w jednostkach naturalnych, to należy również je podać),

•    datę dokonania operacji (jeżeli dowód został sporządzony pod inną datą, to także datę sporządzenia dowodu),

•    własnoręczne podpisy osoby wystawiającej dowód oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki majątkowe,

Tablica 2.2. Klasyfikac|a dowodów księgowych

Kryterium	Charakterystyka
Wystawca dokumentu	Obce (otrzymane od kontrahentów) Własne (wystawione w danej jednostce dla udokumentowania operacji wewnętrznych lub przekazane kontrahentom)
Ze względu na odbiorcę	Dokumenty własne zewnętrzne (np. faktura VAT) Dokumenty własne wewnętrzne (np. Rw, Kp, Kw)
Podstawa wystawienia	Pierwotne (źródłowe), których podstawą wystawienia są zaistniałe operacje gospodarcze Wtóme (zbiorcze), które powstają na podstawie dokumentów pierwotnych; wystawiane są one w celu ich ewidencji jednym zapisem księgowym (np. raport kasowy)
Cel wystawienia (zastoso-F wanie)	Dyspozycyjne, stanowiące polecenie wykonania operacji Wykonawcze, informujące o przebiegu operacji Dyspozycyjno-wykonawcze (mieszane), stanowiące polecenie wykonania informacji, a następnie informujące o jej przebiegu
Rodzaj dokumentowanych 1 operacji	Dowody magazynowe, potwierdzające obrót zapasami (Pz. Rw. Pw. Zw. Ww. Mm lub Mp. Mw) Dowody obrotu środkami trwałymi (OT, LT. PT) Dowody rozrachunków z pracownikami (listy płac, karty pracy, karty wynagrodzeń itp.) Dowody rozrachunkowe (faktury, rachunki) Dowody obrotu środkami pieniężnymi (raport kasowy, Kp. Kw. wyciągi bankowe, polecenie przelewu itp.)

Uwaga: faktura VAT — faktura dla podatników podatku od wartości dodanej. Kp — kasa przyjmie, Kw — kasa wypłaci, Pz — przyjęcie zewnętrzne, Rw — rozchód wewnętrzny, Pw — przyjęcie wyrobów (przyjęcie wewnętrzne), Zw — zwrot wewnętrzny. Mm — przesunięcie międzymagazynowe, Mp — magazyn przyjmie, Mw — magazyn wyda, OT — odbiór techniczny, PT — przyjęcie środka trwałego. LT — likwidacja środka trwałego.