DSC01263

l i i 11

mać ludziom zasoby technolog ic/nc i .symboliczne, za potnoctt których mogu w nowy sposób zajać sic przetwarzaniem własnych idei e/y zar/iglzac s\v;| kultura. Vl« «\\ i.jc w skulcie - aby zrozumieć przekształcając;! moc technologii medialnej, otl druku tlt* elektroniki i jej oddziaływanie na kultury, potrzebne jest wnikliwe iwiinueuic współgrania idei. postaci form symbolicznych wraz. z ich zróż-iiicoxxauvim potencjałami oraz. zdolność mediów do tworzenia nowych stosunków i kontekstów społecznych ( jak również do zmiany slnrych). W antropologii kultur /łożonych nie /najdziemy Zbyt wiele takiego wnikliwego wghtdu. a na pewno nie w jakiejkolwiek systematycznej lormic.

Wzdłuż całego spektrum krcoli/acji ud metropolii Pierwszego Świata do xviosck Trzeciego Świata, za spfaxv:j cdukac j fTEtill uryjpi »pu lanie i 7\)i'Z V pośrednictwie misjonarzy, konsultantów, krytycznych intelektualistów i małomiasteczkowych gawędziarzy, toczy sic dialog między kulturami. ilęiliKi z. zalet spojrzenia na współczesny Trzeci Swial w kalegoriach kietflśkośei. jak mi się wydaje, jest laki. że sugeruje ono. iż ro/mailc prądy kulturowe wciągające się wzajemnie w proces kicobzaiji mtig.i brać czynny mlzial w"ksy.tałlowaniu powstałych w ten sposób lontu ponadto pok|c/cnie zupełnie różilycTTpiTjiló\v~ mó7.tTwyIW0l7.yć“S7CZCgóltut intensywność w procesach ktilinrowycb. Aktywne zajęcie się znaczeniami it>7.-maitycl) pochodnych lokalnych i obcych form kultury może pozwolić im spełniać role wzajemnych Komentarzy na swój temat, poprze/, niekończące się mieszanie t kontrapunkty. Ir la Anikulapo-Kiili albo krotko Fela, twórca muzyki Afro lnvl, radykał polityczny i bohater mgeryjskiej kultury popularnej, opowiada swemu biografowi, że został zafrykanizoxvany przez swoja dziewczynę, czarnoskóra Amerykankę z Kalifornii, która zafundowała mu gruntowna sesję uświadamiająca (Mon re l‘J.X2: X5). luiclck lina liści Trzeciego Świata - ogólnie rzecz ujmując -pisarze, artyści e/y uczeni - mogą hyc blisko punktu wejścia międzynarodowego przepływu znaczeń w kultury narodowe, ale, podobnie jak intelektualiści w większości krajów. s;j w pewnym stopniu koulrkullurowi, wnoszą kulturę opozycyjna. Mimo. że daleko im do odporności na uroki metropolii, potrafią również podejść do meb krytycznie. / pełna świadomością czyniąc siebie rzecznikami i strażnikami kultur Trzeciego Świata (przynajmniej przez jakiś czas). Gdy ich wypowiedzi o kulturze metropolii za pomocą kanałów komunikacyjnych docierają do ich własnego społeczeństwa, nie musi to być la właśnie kultura, czy to w formie czystej czy nieco rozcieńczonej. Jest to raczej sprawozdanie z dialogu między kultura metropolii a nimi samymi - lak jak go usłyszeli. Zaś w mieście prowincjonalnym nauczyciel szkolny może wygłaszać pełne podziwu tyrady na lemat klasycznej etnografii swego Indu pochodzącej z okresu świerności kolonializmu. minio że może mieć stosunek krytyczny do pewnych jej aspektów na podstawie historii przekazywanej z ust do ust historii, kłoni sam zasłyszał. Sięganie xv pr/cs/lość. ilu ..seryjnej poliatulrii" pradziadów i prababek wydaje się obetnie rowme ekscytujące dla kulturowo wyrobionych mieszkańców Kafanchanu. co nu moi niska poligamia dla Amerykanów. Nic mogą (niklować lego lematu równic pima/me. co iiiisjonar/c i pierwsze pokolenie Nigeryjc/ykóxx nawróconych na chrzęści jańsl xvi i.

Co się lyc/y dominujucycli sposobny myślenia /wi;|/anycli / knnecpej; systemu światowego, które powstały w oslaluicli lalach - wydaje się. żc «iosuik4 do nich wśród antropologów pozostaje obojętny. amhiwalentny b;jdż nawet wrogi Powodem takiego sianu rzeczy może być - przynajmniej częściowo - tradycji praktyki antropologicznej, z jej odwoływaniem się do aulentyc/nyeh obcych których poznajemy w społecznościach o niewielkiej skali w trakcie bezpośrednich kontaktów. Innym powodem wydaje się być nasza nieufność wobec tych podejść które sprawiają wrażenie zbyt zdeterminowanych, by nic dopuścić, aby drobne fakty wytyczały drogę piel kim problemom, zbyt pewne, ze to. co tlomuui jijec test całkowicie dominujące, zbyt mato zainteresowane lym. co peryferie robi;] zarówno dla samych siebie, jak i dla centrum. Teoria systemu światowego w istocie czasem rodzi swe własne, retoryczne uproszczenia i wulgary/acjc. Wydaje się ona aż nadto gotowa zapomnieć, że wpływy dowolnego centrum na peryferie mogą nic mieć charakteru monolitycznego, że mog;| być zróżnicowane, nieskoordynowane i niekiedy ze sobi| sprzeczne. W typowych dla tego imdcjścin zwrotach retorycznych może zabraknąć miejsca dla uznania faktu, żc może istnieć kilka centrów, pozostających ze solni w konflikcie h;tdz koiiiplcmcnlaniycli względem siebie ora/ żc część z nich może nic być produktem okresu kolonialnego czy postkolonialuego. (Dla Ahinadu Bellu. pól noennn iger v j skicgt» polityka. prawdziwa Mekka nic byt Londyn: jego Mekka hyla Mokka). I xv końcu zbyt często, co nic mniej ważne. pati7.i|C na koncepcje systemu śxviatoxvego xvyilaje się. żc po prostu na kulturę mc ma w nich już miejsca

Makroantropologii kultury, która bierze pod uwagę system światowy i oheciu; w nim relację centrum - peryferia. xv\d:ije się dobrze służyć spoglądanie z kreolisiycznego punktu widzenia. Może być nawcl najhardziej cfaiRikfcryMyc/nyiu wkładom antropologii w badania nad systemom światowym. Różnorodność jest lii identyfikowana jako źródło w i ta Ilu iśc ijaiiiiimwc j: wymaga to leżotl nas. abyśmy płynność i złożoność postrzegali hardziej jako wyzwanie intelektualne niż jako coś. przed czym powinniśmy uciekać. Powinno również wskazywać nam sposoby oglądu systemów znaczeń, które nie ukrywają swych zwi;|/ków z faktami wlad/y i życia materialnego.

Być może powinniśmy z lego podejścia korzystać również / tego powodu, żc rozumienie .systemu światowego xv kategoriach kulturowych może mieć xvysoka wartość po/.naxx*e/.;i nic tylko w odniesieniu do kułań Tr/ccicgo .X wiata. ale również wtedy, gily podejmujemy próby uczynienia z antropologii naprawdę ogólnych i porównawczych studióxv nad kiiliur.|. Kultury krcolskic nie inusz.i hyc wyłącznie kulturami kolonialnymi czy po.sikolouialnymi. Spęd/am więks/nść

" W dziele Inmiiimielii Wallcrslcinu. z. klomu na|l>anl/ici /x-.i;|/uur jest ohccnic pojęcie %yMriiiu światowego, kultur/c nie piiś\\iecouo zhyt wiele uuupi. co /nuwa/ylo kilku Kumriilaioimi tup. CoIIiiin l‘)KI: 45 i nasi.. Chi rot, Hall 10X21. W takim zakresie. w juk im podejmuje tcit lciii.il. |hwii/c;.m on rń/ilicouaitic się kultur nariulowyelt jako rc/uliai iiMucx\rów iilcoloiuc/iiych xvarsi\v ilumiiuiiacwli zarówno x\* krajach sluinmi.|cycli j:|dro systemu sw i.iioue|!o. jak i na jkayłci iacli iWałtcisieiu :‘*71 340 i nasi.. 10X4: 170 i na>l.).