^ padkiem siłą tą nie jest tak zwany zazwyczaj rozum, inaczej zdolność myślenia? *
£7. Innej nie znajduję, ponieważ ta wywyższająca nas ponad zwierze ta własność znajduje się w duszy. Gdyby z wierzę ta nie miały duszy, mógłbym powiedzieć, że naszą wyższość stanowi posiadanie duszy. Tymczasem i one są . ożywione przez duszę. A więc w duszy znajduje się władza, którcj brak decyduje o zależności zwierząt od ludzi i odwrotnie: posiadanie jej daje nam nad nimi przewagę. Ponieważ, jak każdy widzi, władza ta faktycznie istnieje i posiada duże znaczenie, słusznie chyba mogę nazwać ja rozumem.
A. Spójrz, jak przy pomocy Bożej staje się łatwe to. co ludzie uważają za nieprzezwyciężoną trudność. Przyznam ci się, sądziłem, że to zagadnienie zatrzyma nas prawie tak długo, jak to wszystko, o czym mówiliśmy od samego początku. A tymczasem uważam je za wyczerpane. Zapamiętaj więc to, aby nawiązać do togo dalsze rozumowanie. Wiadomo ci chyba, że tak zwana wiedza polega ru rozumowym poznaniu.
E. Tak jest.
A. Kto więc wie, że żyje, nie jest pozbawiony rozumu.
E. Tak by wynikało.
A. Zwierzęta zaś żyją i, jak się okazało, nie mają rozumu.
E. To jasne.
A. Oto więc wiesz już to, czego, jak mówiłeś, nie wie-» działeś: nie każda istota żyjąca wie, że żyje, ale musi mieć życie to wszystko, co ma świadomość życia.
17. E. Ta prawda nie budzi już we mnie 'wątpliwości. Idź dalej do celu, ponieważ zrozumiałem wystarczająco, że ę> żyć i mieć świadomość życia to dwie różne rzeczy.
A. Który więc z tych dwóch stanów wydaje ci się wyższy?
E. Chyba nie wątpisz, że świadomość życia.
A. Czy świadomość życia przedstawia dla ciebie wyższą wartość niż samo życie? Czy też może rozumiesz, że świadomość jest jakimś wyższym i prawdziwszym rodza-
W2
W oryg.
„rotfo cci Incellltfenda**.
Por. nolc iMina t «>•«<**«.