DSC01285 (9)

szczęśliwi z własnej woli, nie mamy na myśli tego, że chcą v być nieszczęśliwi, lecz że nastawienie ich woli jest takie, iż z konieczności pociąga za sobą nieszczęście nawet wbrew ich chęciom.

Dlatego twierdzenie, że nie wszyscy mogą być szczęśliwi, mimo że chcą, nie sprzeciwia się poprzedniemu rozumowaniu; nie wszyscy bowiem chcą żyć cnotliwie. A tylko przy takim nastawieniu woli przysługuje przywilej szczęśliwego życia. Może masz jakie zarzuty?

E. Ja żadnego.

Szczęłltwotć a prawo wieczne

XV—31. Lecz zastanówmy się już, w jakim stosunku pozostaje to do owego zagadnienia dwóch praw.

A. Dobrze. Ale najpierw powiedz mi, czy człowiek, który rozmiłował się w cnotliwym życiu i takie ma w nim ‘.spodobanie, że odczuwa nie tylko jego słuszność, ale także słodycz i przyjemność — kocha jako rzecz najdroższą to prawo, które dobrej woIT ^przeznaczyło życie szczęśliwe, a złej nieszczęśliwe?

E. Kocha, i to bardzo, bo doznaje szczęścia dzięki temu, że postępuje właśnie według tego prawa.

A. Czy w tym wypadku przedmiot jego miłości jest zmienny i przemijający, czy też niezmienny i wieczny?

E. Oczywiście, że wieczny i niezmienny.

A. A czy ci, którzy zapamiętali się w złej woli, a mimo tego pragną szczęścia, mogą kochać prawo, które takim ludziom słusznie odpłaca nieszczęściem?

E. Sądzę, że nie mogą.

A. A czy nie kochają oni czego innego?

E. Ale owszem, bardzo wiele rzeczy, tych mianowicie, przy których upiera się owa zła wola chcąc je zdobyć lub zatrzymać.

A. Mówisz — zdaje mi się — o bogactwach, dostojeństwach, rozkoszach, o pięknie cielesnym i wszystkich innych dobrach, które dla spragnionych bywają niedostępne, a posiadaczom wymykają się wbrew ich woli.