(a nie ostateczny rezultat dokonanej transakcji) będzie dokumentowanie za pomocą oddzielnego dowodu i ujmowane w ewidencji księgowej w tym okresie sprawozdawczym, w którym ono wystąpiło. W omawianych przypadkach może mieć miejsce taka sytuacja, że wszystkie zdarzenia wystąpią w jednym okresie sprawozdawczym, ale także z taką — że każde z nich wystąpi w innym okresie np. otrzymanie faktury i przyjęcie dostawy.
Niekiedy poniesiony koszt lub uzyskany przychód dotyczy-! kilku miesięcy. Np. otrzymany za kilka miesięcy czynsz u właściciela lokalu użytkowego. Wówczas koszty i przychody dotyczące kilku miesięcy powinny być odpowiednio podzielone na części dotyczące poszczególnych miesięcy czyli rozliczane w czasie, a do danego okresu sprawozdawczego należałoby odnosić tylko tę ich część, która tego okresu dotyczy. Wówczas w bilansie jednostki gospodarczej ujęta będzie ich pozostałość będąca jako aktyw — są to koszty lub (i) jako pasywa — są to przychody przyszłych okresów.
7. Inwentaryzacja środków gospodarczych i źródeł ich pochodzenia
Uzgodnienie w obrotówce sald nie oznacza jeszcze, że wykazują one rzeczywistość, gdyż:
— dokument mógł zaginąć,
— nastąpiły zjawiska (zdarzenia gospodarcze), na które nie wystawiono dokumentu (np. kradzież),
— dokument może nie odzwierciedlać rzeczywistości (wydano więcej lub mniej na skutek omyłek),
— zmienił się stan faktyczny w stosunku do istniejącego w dniu operacji.
Dlatego zachodzi potrzeba konfrontacji sald kont z rzeczywistoflK w rezultacie przeprowadzenia inwentaryzacji. Inwentaryzacja może być przeprowadzona w formie:
— spisu z natury,
— uzgodnienia,
— weryfikacji.
Obowiązek inwentaryzacji nie powinien być traktowany formall^L W toku działalności każdej jednostki powstają zdarzenia i zjawiska gospodarcze nie udokumentowane lub udokumentowane błędnie. Ich
I wpływ na wysokość poszczególnych zapasów i pozostałych składników
■ majątkowych bywa znaczny, a wobec braku dowodów księgowych lub | zawartych w nich błędów, wpływ ten nie może znaleźć odbicia na kontach
■ i w bilansie lub rachunku wyników. Przyczyny tego stanu są wielorakie:
1. nieuwaga, brak przyrządów pomiarowych lub wadliwe ich działanie,
I naturalne właściwości niektórych zapasów (wysychanie, ulatnianie), brak 1 powierzchni magazynowej lub brak zabezpieczenia istniejących pomiesz-i czeń, przekazywanie składników majątkowych bez udokumentowania
|1 zjednej komórki do innej i wiele innych.
Ponadto tylko spis z natury jest w stanie ujawnić składniki majątkowe
■ zniszczone, nieprzydatne, zbędne.
\ Salda wykazywane naposzczególnych kontach bilansowych wymagają 1: okresowego uzgadniania ze stanem rzeczywistym poszczególnych | składników majątkowych i źródeł ich pochodzenia, celem sprawdzenia
■ czy dane ewidencji odpowiadają rzeczywistości i skorygowania ich
■ o ewentualne różnice, jak też rozliczenia osób materialnie odpowiedział-I nych za powierzone im mienie.
Dlatego stany ewidencyjne (księgowe) składników majątkowych I i źródeł ich pochodzenia, wskazujące jaka powinna być pozostałość I danego składnika majątkowego lub zobowiązań, mogą różnić się od i rzeczywistej ilości i wartości pozostałości tych składników. W celu I skonfrontowania danych ewidencji ze stanem rzeczywistym i i urealnienia tą drogą danych wykazywanych przez księgowość a za-I razem wyjaśnienia różnic, przeprowadza się co pewien czas inwenta-1 ryzację.
Inwentaryzację przeprowadza się w takim terminie, aby ustalić stan
■ aktywów i pasywów w dniu kończącym rok obrotowy co zwiększa 1 wiarygodność danych wykazywanych w bilansie. Aby uniknąć spiętrze-1 nia prac dopuszcza się także możliwość dokonywania inwentaryzacji na
■ inny dzień niż kończący rok obrotowy, jeżeli na podstawie ewidencji I danego aktywu lub pasywu można na ten dzień ustalić różnice | inwentaryzacyjne. O terminach oraz częstotliwości przeprowadzania I inwentaryzacji składników majątkowych decyduje kierownik jednostki I gospodarczej, jednak obowiązujące przepisy zawierają pewne ogranicze-I nia w tym zakresie. Stanowią one, że gdy składniki majątku danej I jednostki znajdują się na terenie strzeżonym jej kierownik może ustalić, I iż inwentaryzacja nastąpi:
1) środków trwałych oraz maszyn i urządzeń objętych inwestycją i rozpoczętą — nie rzadziej niż raz na 4 lata;
85