DSC01358 (4)

stawia we wszystkich swoich częściach tak wielką różnorodność, że nie możemy wyobrazić sobie żadnego ziemskiego piękna, którego by Bóg, Stwórca wszystkiego, nie umieścił w jej całokształcie. Począwszy od okolic najbardziej żyznych i uroczych, dochodzimy stopniowo przez pośrednie aż do zupełnie suchych i nieurodzajnych, tak ze nie mamy odwagi ganić żadnej z nich, chyba porównując ją z lepszą. I możesz w taki sposób stopniować swoje pochwały, że choć znajdziesz najwyższy gatunek gleby, nie będziesz chciał jednak, żeby istniał tylko ten jeden. A jaka odległość dzieli całą ziemię od nieba! Między nimi przecież znajduje się substancja płynna i gazowa. Z tych czterech elementów powstają inne byty różnych rodzajów i gatunków, dla nas niezliczone, policzone jednak przez Boga Może więc znajdować się wśród rzeczy stworzonych coś. o czym nie pomyśli twój rozum. _Niemożliwe jest jednak żeby nie było tego, o czym możemy wytworzyć sobie pojęcie dzięki zgodnemu z prawdą rozumowaniu, ponieważ niemożliwe jest, aby twoja myśl wyobraziła sobie coś lepszego w zakresie stworzonych rzeczy, co uszło uwag; Twórcy stworzenia. Przecież dusza ludzka pozostaje w naturalnym związku z ideami Bożymi,* od których jest zależna. Toteż gdy mówi: „to byłoby lepsze niż tamto" — jeżeli mówi prawdę i widzi to, co mówi — widzi to w tych Bożych ideach, z którymi jest złączona. Niech więc wierzy, że Bóg uczynił to wszystko, czego domaga się zgodne z prawdą rozumowanie. Niech wierzy nawet wtedy, gdy nie widzi tego między stworzonymi rzeczami. Przypuśćmy bowiem, że nie może zobaczyć nieba oczami, może jednak rozumując zgodnie z prawdą, dojść do przekonania, że stworzenie czegoś takiego było konieczne. Wobec tego ma obowiązek wierzyć, że rzeczywiście zostało stworzone, choćby nie widziała tego oczami. Jeżeli bowiem widzi myślą konieczność stworzenia tej rzeczy, widzi to tylko

* W oryg. rai ton es dioinag. Obok raiło używa Aufukyn w tym naa-cieniu tak te wyrazów /oram i specte# (por. np. De cttoersft# giiiitiwiiDiii «3. «6). Są to atate i niezmienne istoty ras esy Istniejące w myitt Dok) • bądąoe wzorami wszystkich rzeczy stworzonych, zarówno gatunków, Jak ¹ Przedmiotów Jednostkowyoh. .Jłie rodzą się one ani Siaą. akr przez W* uformowane jest wszystko, co moie aie aodkó i tjtnąć, oraz wszystko !? •^arodzilainte... Wszystkie zatem rzeczy, które aą obecne w żwiecie •ą nkwnocitinie w boskich myślach..." *. Gilson. <k cyt. SB.

178