page0137

— 123

spędzają swoje życie na sumiennem spełnianiu obowiązków, a we wszystkich swoich sprawach kierują się rozsądkiem oświeconym wiarą. Nauka religii jest zatem przedmiotem życia, jak żadna inna nauka, jej więc, ze względu na jej ważność, należy się pierwsze miejsce w planie szkolnym, a państwo zapomina o swoich własnych interesach, jeżeli jej wyznacza jakieś podrzędne stanowisko.

$) Kształcenie rozsądku jako władzy idei i ideału.

a)    Nie wystarcza jednak rozsądkowi poznać tylko abstrakcyjnie prawdę, chce ją też widzieć konkretnie; przedstawia sobie tedy prawdę w jej zupełnem urzeczywistnieniu, które mu służy jako wzór i idea w jego własnej działalności. Osoba, w której widzi urzeczywistnioną tę ideę, staje się dla niego ideałem i przedmiotem naśladowania. Idey więc są to myśli, które służą w życiu jako gwiazdy przewodnie i pobudzają ustawicznie siłę ludzką do ich urzeczywistnienia, a ideały są obrazami służącymi za wzór, w których idey widoczny, a więc uchwytny kształt otrzymały, a przez to wywierają bardzo wielką moc pociągającą na człowieka. Wywołują idealną dążność, która usiłuje stać się podobną poznanym ideałom, być ich wiernym obrazem.

b)    Mówi się zwykle o ideach praw^rdy, dobra i piękna. Historya i sztuka przedstawiają je oczom uzmysłowione. Wychowawca wybierze z nich te ideały, które najbardziej są stosowne dla młodzieży i najłatwiej mogą być przez nią naśladowane. Pismo święte zawiera całą mnogość jak najidealniej-szych postaci; jako też dzieje ojczyste i powszechne, oraz literatura podają nam wspaniały szereg wzorów godnych naśladowania.

Najszczytniejszym jednak ideałem jest Chrystus, Jego naśladowanie doprowadza do najpiękniejszej i najwszechstronniejszej idealności. Wychowawca niczem innem nie może bardziej podnieść młodzieży do idealności, jak gdy jej w sposób należycie zrozumiały przedstawi życie Chrystusa i zachęci ją do wiernego naśladowania onegoż. Chrystus też jest najzrozumialszym i najskuteczniejszym ideałem, który wszystkie zacnie usposobione dusze chętnie miłują i naśladują. »Ideałem ludu jest chrześcijaństwo ono jest jedynie możli-

http://rcin.org.pl