DSC02330 (6)

aVI    MŁODZIEŃCZE KOMEDIE SZEKSPIRA

przedstawicielami rodów arystokratycznych, którzy posiadając niezmierzone bogactwa szczycili sie wykształceniem uniwersyteckim, wytwornymi manierami i zamiłowaniami literackimi, żywili też ambicję wyrażania się z wytworną górnolotnością, wzorowaną na stylu zaczerpniętym z Euphuesa Jana Lylyego, twórcy wyszukanego wykwintu i ogłady.

Pogodne komedie młodzieńczego okresu. Cztery ówczesne komedie Szekspira, jak to wskazuje Jan Dover Wilson w swoim zarysie biograficznym poety^ł, stanowią wyraźne echo tych kontaktów autora ze światem Essexa, Southamptona i Rutlanda, Obok Komedii pomyłek, Dwóch panów z Werony, Poskromienia złośnicy echa te brzmią przede wszyst- ; kim w Straconych zachodach miłosnych, gdzie Biron, | Dumain i Longaville są jakby portretami tych wysoko postawionych przyjaciół-mecenasów, dla których upodobania Szekspir rzucał na scenę pierwsze płody swej komicznej muzy. Nawet jeszcze w późniejszych utworach, jak Romeo i Julia oraz Kupiec wenecki, zachował się pomysł wprowadzania do akcji trzech żywiołowo radosnych, renesansowo bujnych szlacheckich młodzieńców. Świadectwem tego są Romeo, Merkucjo, Benwolio, Antonio, Bas-sanio i Gracjano w wymienionych sztukach. Również wzory do rezolutnych, tryskających dowcipem, swobodnych w swoich utarczkach słownych z męż-

czyznami kobiet, jak Rozalina w Straconych zachodach miłosnych, jak Porcja i Nerissa w Kupcu weneckim mógł Szekspir zaczerpnąć z obserwacji w komnatach, swoich arystokratycznych przyjaciół.

Żywość i bogactwo kunsztownych zwrotów w jego dialogach na scenie świadczy, że i on sam nie ustępował im w opanowaniu literackiej mody.

Kariera hr. Essexa. Lata 1597 i 1598 stanowiły w karierze mecenasów Szekspira na dworze królowej Elżbiety okres najszczęśliwszy. Essex, zwykle burzliwy i nieobliczalny w postępowaniu, pogodził się ze swymi wrogami, sir Walterem Raleighem i lordem Burleighem, wszechpotężnym sekretarzem królowej. Dzięki swej zwycięskiej wyprawie do Kadyksu w roku 1596 stał się bohaterem narodowym, którego sława gasiła wszystkich rywali. Nawet mniej udana wyprawa na wyspy hiszpańskie w roku 1597 nie przyćmiła tego blasku. Szekspir również rok ten liczył do najlepszych w swoim bogatym żniwie. Dwie sztuki o Henryku IV okazały się sensacją najwyższej wagi, gdyż przyniosły publiczności postać niezrównanego Falstaffa. W stosunku do innych historical plays był to sukces nie lada, który usuwał w cień nawet utwory o Ryszardzie III i Ryszardzie II. Widownia szalała na widok aktora, który występował w roli opasłego rycerza, symbolu żywiołowej, renesansowej radości życia. Królowa zażądała komedii pokazującej go w roli

Bibl. Nar. Ser. II, Nr 20 (Szekspir: Hamlet)