scandjvutmp1101

14 Pionierzy wychowania przedszkolnego.

napawają, staje się jego potrzebą. Młodzieniec zbiera kamienie, rośliny, układa je w grupy, określa, kierując się przy tem własnemi spostrzeżeniami, dobierając znamiona charakterystyczne, zaznaczając je; poznaje warunki życia danej rośliny, szukając w nich wytłumaczenia spostrzeganych zjawisk; wertuje dzieła przyrodnicze, znajdujące się w księgozbiorze leśniczego. Z przedmiotów, wchodzących do zakresu leśnictwa, najbardziej pociągała go geometrja, z którą również przeważnie sam dawał sobie radę. Wspominając te czasy, Froebel pisze: „Niema nic szkodliwszego, jak zbyt wczesne oddawanie ludzi na pastwę ciasnej specjalności; tłumi ona boski pierwiastek naszej jaźni, ubez-władnia w człowieku człowieka, hamuje ogólny rozwój sił duchowych i przyrodzonych zdolności". Tenże okres wskazuje mu wychowawczą doniosłość rozwoju samoistnego, samouctwa. Wszystko, cokolwiek przyswojonem jest, co budzi nowe myśli, pragnienia, dążności — wszystko to związane było z tem, do czegośmy sami doszli. Zainteresowanie się, czynny udział dziecka stanowią — jak zobaczymy później — podwaliny wychowawczego systemu Froebla.

Po upływie oznaczonego czasu Fryderyk powraca do domu jako gorący miłośnik przyrody, z rozbudzoną żądzą wiedzy, z niepowstrzymanem do niej dążeniem. Usilnie prosi teraz ojca, aby pozwolił mu wstąpić na uniwersytet, wypłaciwszy cząstkę przypadającej nań spuścizny po matce. Otrzymuje zezwolenie i w r. 1799 Froebel udaje się do Jeny. Tutaj słucha głównie wykładów matematyki i przyrody, z nauk zaś stosowanych zgłębia leśnictwo i architekturę, pracuje gorliwie, z chciwością pochłania wiedzę, poszukując związku i łączności między faktami zdobytemi przez spostrzeganie. Ale wykłady nie zadowalają go je-