scandjvutmp2e01

40 Pionierzy wychowania przedszkolnego.

wewnętrznej. Niemniej wszakże wychowanie winno, na podstawie zdobytego doświadczenia oraz wiedzy, wglądać głębiej w istotę rzeczy, poszukując przyczyn. Postępując inaczej, robiąc wnioski pośpieszne, wychowanie popełnia grzech, dobrowolnie naraża się na niepowodzenie, prowadzi do wzajemnego niezrozumienia, a niekiedy wprost do stosunku wrogiego pomiędzy dziećmi a rodzicami, pomiędzy wychowankiem a wychowawcą. Nie zawsze dziecko dobre z pozoru (ausserlich gut scheinende) bywa takiem w istocie; z drugiej strony, dziecko napozór szorstkie, uparte, przechowuje w sobie najżywsze, najsilniejsze dążenie do prawdy i dobra. Roztargniony zajęty bywa pewną myślą, która, pochłaniając go całkowicie, przeszkadza mu widzieć to, co go otacza. Malec natrafia na naczynie do płókania ust z wodą, w której pływa mały spodeczek. Nieletni badacz zauważył przypadkiem, że spodek przewrócony dnem do góry i wrzucony w wodę wydaje dźwięk. Odkrycie to wprawia go w zachwyt, uniesienie; spodek z coraz większej wysokości spada do wody, aż wkońcu rozbija się, uderzywszy zbyt silnie o dno naczynia. Innym razem okienko sąsiedniego budynku okazało się wybornym celem do rzucania kamieni; malec bierze się do roboty, nie zastanawiając się bynajmniej, do jakich wyników doprowadzić to może. Kamyk trafił, szyba rozleciała się na drobne kawałki, a zręczny miotacz pocisków stoi jak wryty wobec niespodziewanego rozwiązania.

Prawdą jest niewątpliwą, że częstokroć ktoś inny — wychowawca — czyni dziecko występnem. Dzieje się to w sposób najprostszy; Wszelkie postępki, wypływające z nieświadomości, niekiedy z powodu subtelnego poczucia prawdy i niesprawiedliwości w dziecku, przypisywane są złej woli. Tacy wychowawcy, takie ptaki złowieszcze (Un-