scandjvutmp1b01

24 Pionierzy wychowania przedszkolnego.

wiadomość o rozkazie ministerjalnym. Posyła też do przejrzenia swoje dzieła, komisja wydaje o nich sąd przychylny, stwierdza omyłkę, mimo to jednak zakaz pozostaje w swej sile; stronnictwo nieprzyjazne występuje znowu, oświadczając, że metoda Froebla nie zgadza się z podstawowemi zasadami oświecenia narodowego, oraz, że dwa te kierunki wyłączają się wzajem. Froebel nie doczekał się dni jaśniejszych — umarł 21 lipca 1852 r. Ale ziarno rzucone nie przepadło. Dzięki niezmordowanej pracy zwolenników wielkiego mistrza — wśród których kobiecie Marenholz-Biilowej niezaprzeczenie najpierwsze należy się miejsce — zakaz został zniesiony, a myśl Froebla rozszerza się już poza granice Niemiec. Ogródek dziecięcy w rozległem znaczeniu tego słowa, jako instytucja, ogarniająca zagadnienie wychowania przedszkolnego, rośnie i rozwija się, pokonywa-jąc przeciwników. Tkwi w nim przeto żywa siła; mocna jest podwalina, a sama budowla odpowiada wymaganiom czasu.

Dary „Froebla".

W drugim tomie pism Froebla p. t. „Pedagogik des Kindergartens“ znajdują się artykuły, dotyczące praktyki ogródków dziecięcych. Tutaj, tak samo jak i w „Menschen-erziehung", spotykamy przeważnie myśli luźne, bezładne i powtarzające się tu i ówdzie. Próby ich rozwinięcia najczęściej zaciemniają tylko, a niekiedy wprost każą głębokość i celność założeń podstawowych. Wielkie serce i genjalne poczucie prawdy kierowały tym człowiekiem, ale rozum jego błąkał się. Brakowało mu ścisłych danych naukowych. Drugą, jak sądzimy, przyczyną owych błędów był, jeśli tak powiedzieć wolno, grzech dziejowy czyli niemożność całkowitego wyzwolenia się z tradycyjnej formy,