Politechnika Lubelska
Wydział Elektrotechniki i Informatyki
Katedra Urządzeń Elektrycznych
i Techniki Wysokich Napięć
20-618 Lublin, ul. Nadbystrzycka 38A
www.kueitwn.pollub.pl
LABORATORIUM
LABORATORIUM
GEOMETRIA I GRAFIKA INŻYNIERSKA
GEOMETRIA I GRAFIKA INŻYNIERSKA
Instrukcja do ćwiczenia nr 3
Edycja rysunków  funkcje paska  Zmień
Lublin 2013
Ćw. 3. Edycja rysunków  funkcje paska  Zmień
1. Cel ćwiczenia
Zapoznanie się podstawowymi sposobami edycji rysunków i obiektów graficznych
w środowisku programu AutoCAD przy użyciu funkcji paska "Zmień".
2. Funkcje paska "Zmień"
Możliwości programu związane z edycją elementów graficznych zostały przedstawione
w tym rozdziale. Wygląd paska "Zmień" przedstawiony został poniżej.
WYMAŻ
Polecenie WYMAŻ usuwa z rysunku wybrane obiekty.
Po wybraniu tego polecenia w odpowiedzi na komunikat
 Wybierz obiekty: zaznaczamy te, które chcemy usunąć.
Możemy to zrobić na dwa sposoby. Wybierając elementy
oknem przesuwając wskaz
nik myszy w prawo (typ okno 
okno koloru niebieskiego) co spowoduje, iż zostaną usunięte
tylko elementy mieszczące się w oknie w całości. Przesuwając wskaz
nik myszy w lewo (typ
wymaż  okno koloru zielonego) spowoduje to, iż zostaną usunięte elementy mieszczące się w
oknie w całości i częściowo.
KOPIUJ
Polecenie KOPIUJ kopiuje wybrane obiekty. Po
wyświetleniu komunikatu  Wybierz obiekty:
wskazujemy elementy do kopiowania kończąc wybór
poprzez naciśnięcie klawisza ENTER lub prawego
przycisku myszy. Dalej możemy postępować w dwojaki
sposób określając:
�� punkt bazowy  kopiowanie oparte na wskazaniu najpierw punktu bazowego a póz
niej
punktu docelowego.
�� Przesunięcie  kopiowanie oparte na wskazaniu wektora przemieszczenia kopii
w kierunku X, Y, Z względem położenia bieżącego. Przesunięcie
odbywa się w górę i w prawo, gdy chcemy przesunąć w dół i lewo
wprowadzamy wartości ze znakiem minus    .
2
Ćw. 3. Edycja rysunków  funkcje paska  Zmień
LUSTRO
Polecenie LUSTRO powoduje wykonanie
lustrzanego odbicia (działa tu symetria osiowa względem
dowolnej osi leżącej w płaszczyz
nie bieżącego układu
współrzędnych LUW). Po wykonaniu odbicia, obiekty
odbijane mogą zostać usunięte (na rysunku pozostanie
tylko odbicie) lub co jest ustawieniem domyślnym,
pozostają zachowane.
Wybieramy obiekty do odbicia ( Wybierz obiekty: ) po czym określamy dwa punkty
stanowiące oś odbicia ( Określ pierwszy punkt odbicia: i  Określ drugi punkt odbicia: ).
Po wyznaczeniu osi zadane zostanie pytanie o wymazanie lub pozostawienie obiektów
odbijanych ( Wymazać wskazane obiekty? [Tak/Nie] : ). Odpowiedz
T powoduje
wymazanie obiektu a N pozostawia obiekt bez zmian.
ODSUNI
CIE
Polecenie ODSUNI
CIE kopiuje obiekty równolegle.
Po wprowadzeniu polecenia pojawi się pytanie o odległość
kopii od oryginału którą wpisujemy z klawiatury. Następnie
wskazujemy obiekt przeznaczony do skopiowania ( Wybierz
obiekt do odsunięcia lub : ).
Określenie odległości odsunięcia jest także możliwe dzięki
poleceniom:
�� wpisanie odległości  wpisujemy odległość na jakiej kopia powinna się znalez
ć od
oryginału a następnie wskazujemy element oryginalny i lewym
przyciskiem myszy wskazujemy, po której stronie ma się
znalez
ć element odbity.
 wskazujemy punkt, przez który ma przechodzić kopia.
�� przezPunkt
umożliwia określenie, czy obiekt z
ródłowy ma zostać usunięty
�� Wymaż
po wykonaniu odsuwania.
o Tak  tak, odsuwany obiekt ma zostać usunięty.
o Nie  nie, odsuwany obiekt ma pozostać.
 umożliwia określenie, czy obiekt powstały w wyniku
�� wArstwa
odsunięcia ma się znalez
ć na warstwie aktualnej czy
z
ródłowej:
o Aktualna  obiekt ma zostać umieszczony w warstwie aktualnej (bieżącej);
o z
Ródłowa  obiekt ma zostać umieszczony na tej samej warstwie, na której
leży obiekt odsuwany.
3
Ćw. 3. Edycja rysunków  funkcje paska  Zmień
SZYK
Polecenie SZYK kopiuje obiekty i ustawia je w szyk
prostokątny lub kołowy. Wszystkie parametry
wprowadzane są za pomocą okna dialogowego
widocznego poniżej dla szyku prostokątnego
i kołowego. Istnieje możliwość podglądu szyku przed jego
utworzeniem.
�� Szyk prostokątny  szyk prostokątny.
 szyk kołowy (biegunowy).
�� Szyk kołowy
�� Wybierz obiekty  wybór obiektów przeznaczonych od utworzenia szyku.
 utworzenie szyku.
�� OK
 anulowanie polecenia.
�� Anuluj
 podgląd szyku przed jego utworzeniem
�� Podgląd
Szyk prostokątny
 liczba wierszy w szyku.
�� Wiersze
 liczba kolumn w szyku.
�� Kolumny
�� Odległość między  odległość między wierszami szyku.
wierszami
�� Odległość między  odległość między kolumnami szyku.
kolumnami
 kąt obrotu szyku.
�� Kąt szyku
Szyk prostokątny
 środek szyku.
�� Środek
 metoda tworzenia szyku:
�� Metoda
o Liczba elementów i kąt  określamy liczbę elementów i kąt wypełnienia. Kąt między
wypełnienia elementami zostanie obliczony automatycznie.
o Liczba elementów i kąt  określamy liczbę elementów i kąt między elementami. Kąt
między elementami wypełnienia zostanie obliczony automatycznie.
4
Ćw. 3. Edycja rysunków  funkcje paska  Zmień
o Kąt wypełnienia  określamy kąt wypełnienia i kąt między elementami. Liczba
i kąt między elementów zostanie obliczony automatycznie.
elementami
 liczba elementów szyku szyku.
�� Liczba elementów
kąt wypełnienia szyku.
�� Kąt wypełnienia
kąt między elementami szyku.
�� Kąt między elementami
jeżeli przełącznik ten zostanie włączony, elementy wchodzące
�� Obróć elementy podczas
w skład szyku będą podczas kopiowania obracane.
kopiowania
po naciśnięciu przycisku pojawi się dodatkowa opcja (dla
�� Więcej
zaawansowanych).
o Standardowy obiektu  domyślny punkt bazowy obiektu (odległość pomiędzy punktem
bazowym
a środkiem szyku pozostaje stała w trakcie tworzenia szyku).
Domyślny punkt bazowy stosowany przez program to środek
dla okręgu, łuku, elipsy; dla wieloboku  pierwszy narożnik; dla
linii, polilinii, splajn  pierwszy punkt; dla prostej  punkt
środkowy a dla regionu  jego uchwyt.
o Punkt wstawiania  nowy punkt bazowy obiektu. Można wpisać współrzędne lub
wskazać na ekranie.
PRZESUC

Polecenie PRZESUC
kopiuje wybrane obiekty.
Polecenie to działa tak samo jak polecenia KOPIUJ z tą
różnicą, że element bazowy staje się elementem docelowym
(zmienia swoje miejsce położenia).
Po wyświetleniu komunikatu  Wybierz obiekty:
wskazujemy elementy do przesunięcia kończąc wybór poprzez
naciśnięcie klawisza ENTER lub prawego przycisku myszy.
Dalej możemy postępować w dwojaki sposób określając:
�� punkt bazowy  kopiowanie oparte na wskazaniu najpierw punktu bazowego a póz
niej
punktu docelowego.
�� Przesunięcie  kopiowanie oparte na wskazaniu wektora przemieszczenia kopii
w kierunkuX, Y, Z względem położenia bieżącego. Przesunięcie
odbywa się w górę i w prawo, gdy chcemy przesunąć w dół i lewo
wprowadzamy wartości ze znakiem minus    .
OBRÓT
Polecenie OBRÓT obraca wybrane elementy wokół
wybranego punktu. Wybieramy obiekty, które mają być
5
Ćw. 3. Edycja rysunków  funkcje paska  Zmień
obrócone ( Wybierz obiekty: ) i wskazujemy punkt obrotu ( Określ punkt bazowy: ) a
następnie podajemy kąt obrotu lub wybieramy opcję Odniesienie ( Określ kąt obrotu lub
[Odniesienie]: .
�� kąt obrotu  wybrane obiekty będą obrócone o określony kąt względem bieżącego
położenia. Kąt wpisujemy z klawiatury lub wskazujemy na ekranie
podczas przesuwania kursora.
 obracanie z kopiowaniem. Po wykonaniu polecenia mamy dwa obiekty
�� Kopiuj
(z
ródłowy i nowy obrócony o podany kąt).
podajemy aktualny kąt obrotu obiektu ( Określ kąt odniesienia <0>: )
�� Odniesienie
oraz docelowy kąt obrotu ( Określ nowy kąt: ). Gdy aktualny kąt nie jest
znany, można go wskazać na ekranie.
SKALA
Polecenie SKALA zmienia wielkości obiektów.
Wybieramy obiekty do powiększenia lub zmniejszenia ( Wybierz obiekty: ) a następnie
określamy punkt, względem którego ma nastąpić przeskalowanie ( Określ punkt bazowy: ).
W odpowiedzi na komunikat  Określ współczynnik skali lub [Odniesienie]: wskazujemy na
ekranie współczynnik skali wpisując go z klawiatury lub wybierając opcję Odniesienie.
�� współczynnik  współczynnik skali określa stopień powiększania (wartości > 1)
i zmniejszanie (< 1). Współczynnik mus być większy od 0.
skali
�� Odniesienie  umożliwia skalowanie przez podanie długości odniesienia ( Określ
długość odniesienia <1>: ) oraz nowej długości odniesienia ( Określ
nową długość: ). Długości te można wpisać z klawiatury lub wskazać na
ekranie.
 tworzy kopie wybranego elementu i zmienia jej wielkość. Obiekt
�� Kopiuj
pierwotny pozostaje bez zmian.
ROZCI
GNIJ
Polecenie ROZCI
GNIJ rozciąga obiekty powodując, że niektóre z nich są
przesuwane, inne pozostają nieruchome, a ich ciągłość zostaje zachowana. Obiekty
wybieramy za pomocą okna typu PRZECI
CIE (zielone) lub WIELOBOK (niebieskie).
Obiekty całkowicie zawarte w oknie są przesuwane. Obiekty przecinane oknem są
rozciągane.
Po wprowadzeniu wybieramy przeznaczone do rozciągania obiekty ( Wybierz obiekty
do rozciągania oknem przecinającym lub wielobokiem przecinającym& Wybierz obiekty: ).
Następnie wybieramy punkt bazowy lub podajemy wielkość przesunięcia ( Określ punkt
bazowy albo przesunięcie: ) po czym wskazujemy punkt docelowy ( Określ drugi punkt
przesunięcia: )
6
Ćw. 3. Edycja rysunków  funkcje paska  Zmień
UTNIJ
Polecenie UTNIJ ucina obiekty na krawędzi cięcia wyznaczonej przez inne.
Wskazujemy obiekty od tej strony, która ma zostać ucięta. Wykonanie polecenia
z wciśniętym przyciskiem SHIFT zamienia polecenie UTNIJ na WYDA
UŻ.
 umożliwia wskazanie ucinanych obiektów za pomocą łamanej.
�� Krawędz

W odpowiedzi na komunikat  Określ pierwszy punkt krawędzi:
wskazujemy ten punkt a następnie wskazujemy kolejne punkty łamanej
( Określ następny punkt krawędzi lub [Cofaj]:). Aby zakończyć
wskazywanie punktów naciskamy ENTER.
 umożliwia wskazanie ucinanych obiektów za pomocą okna przecięcia.
�� Przecięcie
Wydłużone zostaną elementy zaznaczone w całości lub częściowo.
Wskazujemy pierwszy narożnik okna  Określ pierwszy narożnik
okna: , a potem przeciwległy narożnik  Określ przeciwległy
narożnik: .
dotyczy grafiki 3D.
�� Rzut
o Brak  ucinanie następuje wyłącznie wtedy, gdy obiekty mają punkt wspólny
z granicą.
o Luw  obiekty są najpierw rzutowane na płaszczyznę bieżącego LUW
i dopiero potem ucinane. Obiekty nie muszą mieć w przestrzeni
punktów wspólnych z granicą przedłużenia.
o wiDok  obiekty są rzutowane na płaszczyznę widoku równoległą do
płaszczyzny ekranu. Obiekty nie muszą mieć w przestrzeni punktów
wspólnych z granicą przedłużenia.
 sposób wyznaczania granic cięcia. Trzeba zdecydować czy granice
�� krawędziE
mają być wyznaczone tylko przez obiekty graniczne, czy również przez
ich przedłużenia.
o Zrozciaganiem  granicę cięcia wyznaczają obiekty oraz ich przedłużenia
w nieskończoności.
o Bezrozciągania  granicę cięcia wyznaczają wyłącznie wskazane obiekty.
 anuluje ostatnie cięcie i przywraca obiektowi pierwotną długość.
�� Cofaj
WYDA
UŻ
Polecenie WYDA
UŻ przedłuża istniejące obiekty do wyznaczonej przez inne obiekty na
rysunku granicy przedłużenia. Wykonanie polecenia z wciśniętym przyciskiem SHIFT
zamienia polecenie WYDA
UŻ na UTNIJ.
 umożliwia wskazanie przedłużanych obiektów za pomocą łamanej.
�� Krawędz

W odpowiedzi na komunikat  Określ pierwszy punkt krawędzi:
wskazujemy ten punkt a następnie wskazujemy kolejne punkty
łamanej ( Określ następny punkt krawędzi lub [Cofaj]:). Aby
zakończyć wskazywanie punktów naciskamy ENTER.
7
Ćw. 3. Edycja rysunków  funkcje paska  Zmień
 umożliwia wskazanie przedłużanych obiektów za pomocą okna
�� Przecięcie
przecięcia. Wydłużone zostaną elementy zaznaczone w całości lub
częściowo. Wskazujemy pierwszy narożnik okna  Określ pierwszy
narożnik okna: , a potem przeciwległy narożnik  Określ
przeciwległy narożnik: .
dotyczy grafiki 3D.
�� Rzut
o Brak  przedłużenie następuje wyłącznie wtedy, gdy obiekty mają punkt
wspólny z granicą.
o Luw  obiekty są najpierw rzutowane na płaszczyznę bieżącego LUW
i dopiero potem przedłużane. Obiekty nie muszą mieć w przestrzeni
punktów wspólnych z granicą przedłużenia.
o wiDok  obiekty są rzutowane na płaszczyznę widoku równoległą do
płaszczyzny ekranu. Obiekty nie muszą mieć w przestrzeni
punktów wspólnych z granicą przedłużenia.
 sposób wyznaczania granic przedłużenia. Trzeba zdecydować czy
�� krawędziE
granice mają być wyznaczone tylko przez obiekty graniczne, czy
również przez ich przedłużenia.
o Zrozciaganiem  granicę wydłużenia wyznaczają obiekty oraz ich przedłużenia
w nieskończoności.
o Bezrozciągania  granicę wydłużenia wyznaczają wyłącznie wskazane obiekty.
 anuluje ostatnie przedłużenie i przywraca obiektowi pierwotną
�� Cofaj
długość.
PRZERWIJ W PUNKCIE
Polecenie PRZERWIJ W PUNKCIE przeznaczone jest do rozdzielania obiektów
w punkcie. Wskazujemy element do przerwania ( Wybierz obiekt: ) a następnie wskazujemy
drugi punkt  Określ pierwszy punkt przerwania: .
PRZERWIJ
Polecenie PRZERWIJ przeznaczone jest do rozdzielania obiektów (z jednego dzielimy
na więcej). Wskazujemy element do przerwania ( Wybierz obiekt: )  jest to pierwszy punkt
podziału  a następnie wskazujemy drugi punkt  Określ drugim punkt przerwania lub
[Pierwszy]: . Miejsce przerwania jest odległość między wskazanymi punktami pierwszym
i drugim
�� Pierwszy  pozwala ponownie wprowadzić pierwszy punkt (domyślnie pierwszy punkt
podziału utożsamiany jest z miejscem wyboru obiektu.
 wskazujemy element a następnie wpisujemy znaczek @  wówczas
�� @
funkcja działa jako przerwij w punkcie.
8
Ćw. 3. Edycja rysunków  funkcje paska  Zmień
DOA

CZ
Polecenie to łączy stykające się obiekty. W miejsce łączonych obiektów pojawia się
jeden obiekt. Polecenie można stosować względem: odcinków, polilinii, łuków, łuków
eliptycznych i splajnów.
A
ączone odcinki muszą leżeć na tej samej prostej; łuki muszą leżeć na tym samym łuku.
W pierwszym kroku wybieramy obiekt z
ródłowy, do którego będą dołączane inne
obiekty  Wybierz obiekt z
ródłowy: . Następnie wskazujemy obiekty, które mają zostać
dołączone.
FAZUJ
Polecenie FAZUJ ścina narożnik składający się
z dwóch odcinków lub wszystkie wierzchołki płaskiej
polilinii. Użytkownik określa długość ścięć lub długość i kąt
ścięcia.
 ścina wierzchołki płaskiej polilinii. Po wybraniu tej opcji wybierz
�� Polilinia
polilinię  Wybierz polilinię 2D: .
 opcja ta umożliwia podanie długości ścięć: pierwszego ( Określ
�� Fazy
wymiar fazy pierwszej: ) i drugiego ścięcia (Określ wymiar fazy
drugiej:) a następnie wskazujemy w kolejności boki do fazowania.
Jeśli przyjmiemy wartości ścięć równe 0, to polecenie to może służyć
do łącznia odcinków mających wspólny punkt w przestrzeni.
 opcja ta umożliwia określenie długości ścięcia  Określ długość fazy
�� kąT
na pierwszej linii: i jego kąta  Określ kąt fazy względem pierwszej
linii: .
 opcja ta umożliwia określenie czy oryginalne elementy mają być po
�� Utnij
wykonaniu ścięcia ucięte:
o Z ucinaniem  tworzone jest ścięcie i ucinane są oryginalne elementy.
o Bez ucinania  tworzone jest ścięcie, ale nie są ucinane oryginalne elementy.
 metoda tworzenia ścięć:
�� Metoda
o Długość  ścinanie wykonane w oparciu o dwie odległości ścięć (wartości
powinny być podane wcześniej w opcji Fazy).
o Kąt  ścięcie wykonywane w oparciu o długość i kąt ścięcia (wartości
powinny być podane wcześniej w opcji kąT).
 ścinanie wielokrotne. Po wykonaniu pierwszego ścięcia działanie
�� Wiele
polecenia nie zakończy się, a użytkownik poproszony zostanie
o wybranie kolejnej pary odcinków. Działa do momentu wciśnięcia
klawisza ESC.
9
Ćw. 3. Edycja rysunków  funkcje paska  Zmień
ZAOKR
GLAJ
Polecenie ZAOKR
GL łączy dwa obiekty za pomocą łuku
o określonym promieniu. A
ączyć można odcinki, łuki, okręgi, płaskie
polilinie, splajny, półproste i proste.
 zaokrągla wierzchołki płaskiej polilinii. Po wybraniu tej opcji wybierz
�� Polilinia
polilinię  Wybierz polilinię 2D: .
�� pRomień  pozwala na określenie promienia zaokrąglenia  Określ promień
zaokrąglenia: . Jeśli przyjmiemy wartość promienia równą 0, to
polecenie to może służyć do łączenia odcinków mających wspólny
punkt w przestrzeni.
 opcja ta umożliwia określenie czy oryginalne elementy mają być po
�� Utnij
wykonaniu zaokrąglenia:
o Z ucinaniem  tworzone jest zaokrąglenie i ucinane są oryginalne elementy.
o Bez ucinania  tworzone jest zaokrąglenie, ale nie są ucinane oryginalne elementy.
 zaokrąglanie wielokrotne. Po wykonaniu pierwszego zaokrąglenia
�� Wiele
działanie polecenia nie zakończy się, a użytkownik poproszony
zostanie o wybranie kolejnej pary odcinków. Działa do momentu
wciśnięcia klawisza ESC.
ROZBIJ
Polecenie ROZBIJ rozbija elementy złożone na elementy proste. Rozbijać można bloki,
polilinie, regiony, itp.
Po wybraniu polecenia wskazujemy na element do rozbicia.
PORZ
DEK RYSOWANIA
�� Przesuń na  ustawia wybrane obiekty  na wierzch . Wybrane obiekty będą
wyświetlane na końcu zasłaniając obiekty wyświetlane wcześniej.
wierzch
�� Przesuń na spód  ustawia wybrane obiekty  na spodzie . Wybrane obiekty będą
wyświetlane na początku i będą zasłaniane przez obiekty
wyświetlane póz
niej.
 ustawia wybrane obiekty  ponad wskazanym obiektem.
�� Nad obiekty
 ustawia wybrane obiekty  pod wskazanym obiektem.
�� Pod obiekty
10
Ćw. 3. Edycja rysunków  funkcje paska  Zmień
3. Literatura
1. Pikoń A., AutoCAD 2011 PL, Wydawnictwo HELION, Gliwice 2011
2. Jaskulski A, AutoCAD 2012/LT2012/WS+ - Kurs projektowania parametrycznego
i nieparametrycznego 2D i 3D, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011
3. Suseł M., Makowski K., Grafika inżynierska z zastosowaniem programu AutoCAD,
Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2005
4. Mazur J., Kosiński K., Polakowski K., Grafika inżynierska z wykorzystaniem metod
CAD, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006
11