DSC03302 (4)

TirriwurAiii

ten jest podsumowaniem nauk upaniszacj dotyczącymi ostatecznej rzeczywistości — brahmana (brahmań) - i mai kluczowe znaczenie dla systemu filozoficznego znanego I jako wedanta (zob. tabela na sąsiedniej stroni®)! Wedanti | była jednym z sześciu ortodoksyjnych systemów (darśana) I w hinduizmie; innym z nich była joga (zob. Dodatek).

Aby lepiej zrozumieć wedantę, a w szczególności to, co I mówi ona na temat Jaźni, przyjrzymy się pokrótce temu, jak I Jaźń rozumieli trzej filozofowie-teologowie i w jaki sposób I ich idee nadal wpływają na współczesne ruchy w hindu-j izmie. Śankara, Ramanudźa i Madhwa byli braminami] z południa Indii, którzy zyskali uznanie za biegłośdw filo-1 zoficznym wykładzie. Stali się sławni ze względu na od-l mienne podejście do wedanty. Każdy z nich przedstawiali własną jej interpretację, która pozostając w zgodzie z trądy-1 cją, odpowiadała czasom, w jakich powstawała*) ZajmienpjfI się nimi dokładniej za chwilę, najpierw zastanówmy się jed- j nak nad ich znaczeniem dla współczesnego hinduizmu^

Kiedy pod koniec XIX wieku, za sprawą odwiedzają^^H Zachód nauczyciela Wiwekanandy (zob. też rozdział) 6), je-1 go mieszkańcy po raz pierwszy zapoznali się z duchowo^! hinduską, zetknęli się w istocie z nowoczesną, interpretacją I koncepcji Śankary dotyczących wedanty. Od Wiwekanai^M dowiedzieli się, że bezosobowa, ostateczna rzeczywffiyć I jest również osobowym Bogiem czczonym przez ludzi oraz f że Bóg jest także wyższym poziomem Jaźni w każdym z ludzi: „On jest Tobą samym”, mówił Wiwekanandy (nawiąż^ jąe do słów tat wam asi).    ■;

Ta nowoczesna wersja niedualistycznej wedanOjjSankaM] tak bardzo rozprzestrzeniła się na Zachodzie, że wielu ko-mentatorów zaczęło ją utożsamiać z hinduizmem jak^j ta- I kim. Nie zdawali oni sobie sprawy z istnienia innych rówiłW przekonywających i całkiem odmiennych poglądów, doty- j czących bóstwa i jego relacji z ludzką Jaźnią. Kiedy w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych poszukujący i uczedfi zaę2fil^ifi2££„ ęrzybywać do Indii, zetknęli się z

irezentującymi odmienne jj>od#j"

Zrozumienie Jaźni 47

Wedanta i filozofowie wedanty

Wedanta jest systemem filozoficznym, którego przedstawiciele skupili się na badaniu tekstów wedyjskich dotyczących ostatecznej rzeczywistości - brahmana. Szczególne znaczenie w tych badaniach miały upaniszady, Bhagawadgita i Brahmasutry. Spośród wielu filozofów wedanty trzej wywarli szczególny wpływ na dzieje hinduskiej myśli i praktyki. Ich poglądy obejmowały zarówno przekonanie o identyczności ostatecznej rzeczywistości i Jaźni (Sankara), jak i zrozumienie ich odrębności i różnicy (Madhwa).

sankara (788-820 n.e.) doktryna nie-dwoistości, czyli adwajtatuedanta r Szkoła założona f przez Śankarę r funkcjonuje nadal i w Śringeri, Dwarce, Badrinathu, Puri i Kańći.

Wpływ idei Śankary jest również widoczny u Wiweka-nandy, w Sekcie Ramakryszny oraz w Towarzystwie' Wedanty (Vedanta Society) w Stanach Zjednoczonych. Hinduscy mistycy i badacze nadal rozwijają koncepcję adwajtaioedamy.

Ramanudźa

(1017-1137 n.e.) doktryna szczególne niedwoistości, czyli wiśisztadufąjta-wedanta

Zakon Śriwisznuitów (Shri-Vaishnava Order), którego przywódcą był Ramanudźa i w którym naucza się jego filozofii, istnieje nadal, a jej centrum znajduje się w Śrirangamie na południu Indii.

Gudźaradd Ruch Swamiego Narajana (Gujarati Swami-narayan Movement) jest jednym z kilku sampradeg\ które uważają się za kontynuację nauczania Ramanudżi.

Madhwa (XIII wiek) doktryna dwoistości, czyli dwajtawedanta

Świątynia i klasztor w Udipi założone przez Madhwę w Xin wieku istnieją do dziś.

Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny (oraz Zakon Wisznuitów Bengalskich - Bengali Gaudiya Vaishnava Math - z którego się ono wywodzi) uważa się za kontynuagę tradycji nauczania Madhwy przez szesnastowiecznego charyzmatycznego przywódcę Ćajtanję.