4
Czym zajmowało się 80 milionów mieszkańĆ® w każdą sobotę o 9:30 rano w 1987 roku?
Można ich było znaleźć w domach i herbaciąli gdziekolwiek był telewizor - oglądających kolejne opowieści o bogu Ramie, jego żonie Sicie i bracie La nie w telewizyjnej epopei Ramayan (.Ramajana). Nikt sfete nudził, choć wszyscy znali już tę historię. Doszło nawsMo tego, że kiedy po 52 tygodniach serial dobiegł końca, nieJ#&-rzy widzowie rozpoczęli strajk, domagając się nakręj^M kolejnych odcinków dopełniających opowieść (i wyprc^B kowano kolejnych 26). Innym razem, tuż przed ostatecź^H rozwiązaniem akcji, kiedy miał zginąć demon Rawana widzowie zaczęli odbywać długie wędrówki do studia tele# zyjnego, aby prosić o ocalenie mu życia. Nie była to zwylp opera mydlana. Określona przez swego, słynnego dziś, reżysera Ramananda Sagara mianem boskiego zjawiska,$tałaj się obiektem powszechnego uwielbienia, wywołując nawetj tynk czasowe poczucie jedności narodowej, ponieważ za wśród widzów, jak i aktorów można było znaleźć ni< hindusów, lecz również sikhów i muzułmanów. Serial pominął raczej rytualne misterium niż opowieść 'fili a dobór i przygotowanie aktorów, kostiumów, dialogój koracji oraz efektów specjalnych miały zapewnić wrt bardziej boskiego niźli ludzkiego świata. Aktorów za utożsamiać z odgrywanymi przez nich bogami i demol ludzie dotykali ich stóp i prosili o błogosławieństwo.
■
| 5' j^a j sita z telewizyjnej adaptacji Ramajany, dokonanej przez studio HjDoordarshan
I Popularna opowieść o Ramie, przekazywana, zapamiętywana i na nowo powtarzana od dwóch i pól tysiąca lat, jest Bnana wszystkim hindusom, a także wielu innym ludziom na Kałym świecie. Hinduskie dzieci poznają ją od swoich rodzi-Iców i krewnych. Uczniowie uczą się jej przy okazji święta Utiwali. Wieśniacy słyszą ją od gawędziarzy albo też oglądają Przedstawienia ludowych teatrów (ramlila) lub teatrzyków Kukiełkowych, a dziś posiadacze telewizorów i magnetowidów mogą nagrywać i odtwarzać swoje ulubione fragmenty.
■ Choć widzowie byli zaskoczeni niezwykłym sukcesem Wlani aj ariy i nawet chwalili serial za umiejętne przedstawienie Itak dużej widowni tematu religijnego i etnicznego, nie brako-pvvało krytyków. Zarzucano mu sentymentalizm, seksizm, fcrak subtelności i nadmierne moralizatorstwa Niektórym [nie podobał się nastrój uległości narodowej, którą serial rze-Ikomo propagował. Ci, dla których ważna była religijna wymowa filmu, krytykowali realizatorów za to, że przyjęli określoną wersję epopei i związane z nią wartości oraz idee.
[• Istnieją, kto wie, czy nie tysiące wersji Ramajany, czyli [opowieści o Ramie. Najbardziej znaną z nich przypisuje się Walmikiemu, któremu przekazał ją mędrzec Narada. Jest też wiele innych wersji pisemnych i niezliczona liczba wersji ustnych. Koncentrują się one na rozmaitych postaciach: