58
Klas? metod ELEKTRY cechuje konieczność dokonywania wielu wyborów uzupełniających podstawową informację o preferencjach zawartych w funkcjach cząstkowych ocen kryterialnych. Zauważmy, te kryteria prawdziwe stosujemy w BLBKTKZB I i II, ale jut w BLSKTRZB III i IV, aby skorzystać z psoudokryteriówt trzeba wprowadzić progi indyferencji i preferencji. We wszystkich czterech wersjach ELEKTRY naloty podać informację uzupełniającą preferencje :
- w EUBKTRZB I - wagi znaczenia kryteriów cząstkowych oraz progi zgodności i niezgodności*
- w 5LBKTRZB II - jak w BLBKTRZE I z tą różnicą* te progi ustalane na dwóch poziomach pozwalają na kwalifikację mocnej Sp 1 słabej relacji przewyższania*
- e BLBKTRZE III - wagi znaczenia kryteriów cząstkowych oraz progi veta* wyznaczające bariery dopuszczalnej niezgodności z zadaną relacją przewyższania*
- w SI2KTRTM IV - opuszczono najtrudniejszy moment współpracy eksperta /analityka systemów/ z podmiotem decydującym* a mianowicie wagi znaczenia kryteriów cząstkowych* wprowadzono natomiast dość skomplikowaną procedurę kwalifikacyjną elementów spełniających relację mocnego przewyższania Sp i słabego przewyższania Sf. /Balety sądzić* te realizacja zadania oparta na procedurach kwalifikacyjnych obciąża przede wszystkim zespoły ekspertów/.
Postać Informacji końcowej* kierującej ostatecznym wyborem, charakterystyczna dla systemu relacyjnego [s, R], ujawnia częściowe uporządkowanie- Jest to wynik świadomego dążenia* wychodzącego z minimalnej liczby przesłanek, do uzyskania porządków preferencyjnych. Tylko w BLSKTRZB I końcowa informacja ma postać jądra grafu.
Przyjmując pięć wyróżników wariantów metody ELEKTRAt rodzaj kryteriów cząstkowych /prawdziwe czy pseudokryteria/, informację uzupełniająeą preferencje* formułowanie problemu wyboru* charakter relacji przewyższania /determinietyczna czy rozmyta/ oraz postać kodęornej informacji wynikającej z rozwiązania zadania wyboru wlelokryterlalaego* otrzymamy przejrzyste zestawienie cech cztesmcb warlamtóm EUOLTUt /tabela L11/.
Podaliśmy jedymle Om przykłady zaatoiowań. Pierwszy z nich* eumcryrgsp fikcyjny* dotyczy ELEKTRY X* drugi realny* dotyczył
wyboru lokalizacji elektrowni jądrowej oa podstawia •:s,.*rwlniz-tycznej wersji ELEKTR’£ III. w tej konkretnej wersji zrezygnowano z rozmytych relacji przewyższania, ograniczaJąc mif do operowania wyróżniającymi EŁ3KTRE III parametrami veta.
w poinkioj literaturze z zakresu teorii i metod decyzji wi*-lokryterialnych nie napotkałem informacji o zastosowaniach llll* TRI II, III. lub IV. W tej sytuacji sądzę, że słuszne będzie o~ desłanio potencjalnego użytkownika metod ELEKTRA do wyczerpującej monografii Ql2].
LITERATURA
[1] Bieć A., Organizacja i sprawność systemu gospodarczego. Elementy teorii, Warszawa 1988, rozdz. IXs Technika wielokry-terialnej oceny sprawności.
[2] Bielecki W.T., Systemy wspomagania decyzji - rezultat ewolucji oystoraów komputerowych, "Nauki o Zarządzeniu" 1987, g|*.
[5] Gasparski w. /red/, Projektoznawstwo, Elementy wiedzy o projektowaniu, Warszawa 1988, rozdz. 17* Ujęcia molekularne jako proces podejmowania decyzji.
[ą] Guigou J.L., Anałyse des donnees et choix a criteres multiplet, Dunod, Paris 197^-
[5] Kasprzak T., Funkcje kryterium opisane na uporządkowanych polach preferencji, Warszawa 1968.
[6] Kasprzak T., Parametryczne zadanie wyborów wielokryterial-nych, w: Badania operacyjne w nowoczesnym zarządzaniu, T. Kasprzak /red./. Warszawa 197/*-*
[7] Kasprzak T., Rozwój modeli i zastosowań badań operacyjnych, w: Badania operacyjne i systemowe teorie decyzji, T. Kasprzak /rod./, wyd. WNE Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1987.
IB] Keeny R.L., Sitting Energy Facilities, Acadomic Press, New York 1980.
[9] Kornai J.# Anti-Squilibrium, Warszawa 1973, rozdz. 9.
Krupa T., Formułowanie zadania projektowego morfologiczną techniką AIDA, materiały Instytutu Organizacji Systemów Produkcyjnych, Politechnika Warszawska 1988.